II sesja synodalna w Rzymie (2-27.10.2024r):
Instrumentum laboris 2 /  Przebieg sesji / Dokumenty / Pozostałe

Szukaj
Close this search box.

Statystyki synodalne

Na tej stronie prezentuję statystyki synodalne (stan na 07.09.2022r.) przygotowane na podstawie danych upublicznionych przez diecezje w internecie:

  • Podstawowe, zbiorcze zestawienie prezentuję w zakładce “Globalnie”.
  • Wśród polskich diecezji wyjątkowo skutecznie Synod został przeprowadzony w Archidiecezji Krakowskiej – jak bardzo Kraków wyróżnia się na tle innych diecezji pokazuję w zakładce “Arch. Krakowska”.
  • Jak Synod przebiegał w pozostałych diecezjach można zobaczyć w zakładce “Pozostałe diecezje”.
  • Wszystkie dane zbiorczo prezentuję w postaci tabeli wraz z linkami do źródeł w zakładce “Zestawienie”.
  • Na koniec podejmuję próbę estymacji udziału wiernych i parafii w Synodzie w skali całej Polski, oraz pokazuję jak uzyskane dane wyglądają na tle innych państw – zakładka “Szacunki”.
  • 25.08 zaprezentowana została synteza krajowa – wybrane statystyki z tego dokumentu prezentuję w zakładce “Synteza krajowa”.

Dołożyłem wszelkich starań, aby zaprezentowane dane były wolne od błędów. Jeżeli jednak Czytelnik znajdzie jakiś błąd uprzejmie proszę o kontakt. W przypadku zainteresowania plikami źródłowymi .xlsx proszę o kontakt – z radością je udostępnię. 

Rafał Dziedzic
Serwis synodu o synodalności w Polsce
synod.org.pl 

[Aktualizacje statystyk:

  • 7.09 – otrzymałem dane dotyczące liczby osób uczestniczących w Synodzie w Diecezji Płockiej, o które uzupełniłem poniższe statystyki
  • 8.09 – otrzymałem informację, że w Diecezji Tarnowskiej wszystkie parafie brały udział w Synodzie (w sumie 453 parafii)
  • 21.09 – pojawiła się synteza krajowa USA zawierająca dane dot. liczby uczestników Synodu – o te informacje uzupełniłem zakładkę “Szacunki”
  • 23.09 – pojawiły się szacunki dotyczące liczby osób uczestniczących w synodzie w Austrii – uwzględniłem je w zakładce “Szacunki”
  • 20.10 – pojawiły się informacje dotyczące liczby uczestników spotkań synodalnych w Malezji i Singapurze – uzupełniłem o nie zakładkę “Szacunki” 
  • 30.11 – aktualizacja informacji o Archidiecezji Przemyskiej – opublikowano informacje o zakończeniu Synodu w diecezji].
Zdecydowanie zaleca się, aby synteza [diecezjalna] została upubliczniona po jej opracowaniu jako punkt odniesienia w podążaniu diecezji drogą synodalności. Na ile to możliwe, można dać Ludowi Bożemu możliwość przejrzenia i ustosunkowania się do treści syntezy diecezjalnej, zanim zostanie ona oficjalnie przesłana do konferencji episkopatu.
Vademecum, Aneks D, s. 49
Generalny Sekretariat Synodu Biskupów

Zobaczmy jak na zalecenie oficjalnego podręcznika Synodu o Synodalności odpowiedziały polskie diecezje:

Zgodnie z zaleceniami Vademecum zdecydowana większość diecezji opublikowała syntezę diecezjalną (88%, 37 diecezji). Tylko 5 diecezji nie upubliczniło tego dokumentu. Trzy z nich opublikowały informację prasową lub krótkie omówienie zawartości syntezy. Kolejne 2 w żadnej sposób nie odniosły się do zakończenia procesu synodalnego.  

  • Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska
  • Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

Statystyki opublikowane na niniejszej stronie opierają się na informacjach upublicznionych w syntezach, informacjach prasowych lub informacjach przesłanych do serwisu synod.org.pl przez koordynatorów Synodu w diecezjach (przesłane dane są sukcesywnie udostępniane w statystykach). Wśród diecezji, które podzieliły się z nami jakąkolwiek formą podsumowania procesu synodalnego, szacunki dotyczące udziału wiernych lub parafii w Synodzie opublikowało 69% diecezji (27 diecezji). Najczęściej udostępniano informacje dotyczące parafii zaangażowanych w proces synodalny (56% diecezji). Informacje dotyczące zaangażowania wiernych podało 17 diecezji (44%). Obie te informacje udostępniło 31% decyzji (12). Z kolei żadnych szacunków dotyczących liczby osób lub parafii w procesie synodalnym nie podało do publicznej wiadomości 12 diecezji. 

W tym momencie warto zauważyć, że dane które udostępnia w swojej syntezie Diecezja Tarnowska odnoszą się liczby osób zaangażowanych nie tyle w proces Synodu o synodalności ale w prace V Synodu Diecezji Tarnowskiej: 

Konsultacje diecezjalne w ramach Synodu Biskupów (2021-2023) decyzją Biskupa Tarnowskiego, zostały włączone w trwający V Synod Diecezji Tarnowskiej. Wnioski wypracowane w okresie przygotowawczym i okresie głównym V SDT znajdują więc odzwierciedlenie w poniższych odpowiedziach na 10 kwestii watykańskich. W pokorze słuchania Ducha Świętego, od samego początku zwołania V SDT, diecezjalne prace synodalne były intuicyjnie ukierunkowane zgodnie z założeniami i kierunkami, które dzisiaj odnajdujemy wyrażone explicite m. in. w Vademecum Synodu o synodalności, Dokumencie Przygotowawczym XVI Zwyczajnego Ogólnego Synodu Biskupów oraz dokumencie Międzynarodowej Komisji Teologicznej Synodalność w życiu i misji Kościoła. Rozpoczynając swoje prace V SDT opierał się na aktualnych przepisach prawa kanonicznego, Instrukcji o Synodach diecezjalnych z 19 marca 1997 roku, inspiracjach papieża Franciszka zawartych w przemówieniu „Synodalność” konstytutywnym wymiarem Kościoła oraz innych dokumentach i tekstach rozwijających ideę synodowania. Włączenie więc diecezjalnego etapu Synodu Biskupów (2021-2023) w trwające już prace V SDT jest w pełni uzasadnione i stanowi jego ukoronowanie i autentyczną syntezę nie tylko wniosków synodalnych, lecz nade wszystko wszelkich działań synodalnych ukazujących piękno wspólnoty Kościoła, która zgodnie z hasłem V SDT, ma być na wzór Chrystusa. Integralną częścią poniższej syntezy z konsultacji Synodu Biskupów (2021-2023) jest więc ukazanie w tym wstępie synodalności Kościoła tarnowskiego w ramach całego V SDT. (...)

V SDT w statystykach do 31 maja 2022r.
- Spotkania synodalne (wszystkie PZS i wszystkie inne): ok. 19000
- Osoby bezpośrednio zaangażowane w Synod (PZS i inne gremia): ok. 11000
Synteza diecezjalna, Diecezja Tarnowską

Na powyższej podstawie uznałem, że wartości podawane w syntezie Diecezji Tarnowskiej można dodawać do wartości z innych syntez. Nie można ich jednak ze sobą porównywać – bowiem dotyczą innego procesu synodalnego (również skupionego, jak wynika z powyższego cytatu, na synodalności – czyli pięknie wpisującego się w Synod o Synodalności) ale rozciągniętego w czasie i inaczej zorganizowanego. Nie można, z tego samego powodu, wykorzystywać danych z Tarnowa przy szacowaniu udziału wiernych i parafii w Synodzie dla całej Polski. 

Na etapie słuchania zachęcamy do spotkań, wspólnego odpowiadania na stymulujące pytania/obrazy/scenariusze, słuchania siebie nawzajem oraz przekazywania indywidualnych i grupowych uwag, pomysłów, reakcji i sugestii. Jeśli jednak okoliczności (takie jak ograniczenia związane z pandemią lub odległość fizyczna) utrudniają interakcję twarzą w twarz, możliwe jest wykorzystanie moderowanych grup dyskusyjnych online, samodzielnie prowadzonych aktywności online, grup czatowych, rozmów telefonicznych i różnych form komunikacji społecznej, a także kwestionariuszy w formie papierowej i online. Do ożywienia refleksji i dialogu można również wykorzystać materiały modlitewne, refleksje biblijne, muzykę sakralną, dzieła sztuki, poezję itp.
Vademecum, Proces Synodu, Etap diecezjalny, p. 3.1, s. 21
Generalny Sekretariat Synodu Biskupów

Czy proponowana forma uczestnictwa w Synodzie mogła w jakimś stopniu wpłynąć na liczbę osób, które włączyły się w Synod? Na pewno nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie jedynie na podstawie niepełnych danych udostępnionych przez 15 diecezji (nie uwzględniłem w nich Archidiecezji Krakowskiej – bowiem poziom uczestnictwa w Krakowie zniekształcałby obraz w pozostałych diecezjach, oraz Diecezji Tarnowskiej). Jednak analiza udostępnionych danych pozwala na sformułowanie hipotezy (którą należało by potwierdzić danymi z większej liczby diecezji), która mogłaby pomóc w przyszłych procesach synodalnych. 

Pomijając dane z diecezji, które zdecydowały się jedynie na ankiety (tylko jedna z nich udostępniła dane liczbowe) diecezje, które umożliwiały uczestnictwo w Synodzie poprzez spotkania oraz specjalne ankiety synodalne osiągały o 53% większe zaangażowanie mierzone udziałem osób uczestniczących w Synodzie w ogóle wiernych (0,32% (spotkania) do 0,48% (spotkania + ankiety)). Analogicznie diecezje te osiągały odpowiednio o 25% i 40% większe zaangażowanie mierzone stosunkiem liczby uczestników Synodu do liczby Dominicantes i Communicantes (1% do 1,24% (Dominicantes), 2,03% do 3,83% (Communicantes)).

Dużo mniejsze różnice widać w przypadku zaangażowania parafii w proces synodalny. W diecezjach, które wykorzystały ankiety i spotkania zaangażowanych w Synod było 51,81% parafii (dane z 8 diecezji). Z kolei tam gdzie w Synodzie można było uczestniczyć poprzez spotkania zaangażowało się 50,15% parafii (dane z 12 diecezji). 

Podsumowując, można wysunąć hipotezę, że pozytywnie na liczbę osób zaangażowanych w proces synodalny wpływa organizacja Synodu zarówno w postaci spotkań oraz ankiet (w porównaniu do Synodu opartego jedynie na spotkaniach synodalnych).  Mniejszy wpływ taka organizacja Synodu ma na poziom zaangażowania parafii. 

W konsultacjach synodalnych w archidiecezji krakowskiej na różnych szczeblach [w różnej formie] brało udział prawie 30% diecezjan. – Spośród środowisk, które uczestniczyły w synodzie, warto wymienić uczniów, katechetów, nauczycieli, studentów, liderów wszystkich ruchów i stowarzyszeń działających w archidiecezji. Do tematu poważnie podeszli kapłani, wszystkie zgromadzenia i zakony. Wiele odpowiedzi i sugestii napłynęło od osób indywidualnych za pośrednictwem formularza na stronie internetowej
bp. Janusz Mastalski
"Proboszcz powinien mieć kadencję – wnioski po procesie synodalnym w Krakowie" - Misyjne.pl

W celu określenia liczby osób które zaangażowały się w Synod poprzez uczestnictwo w spotkaniach oraz wysłanie ankiety skontaktowałem się z bp. Januszem Mastalskim i uzyskałem następujące doprecyzowanie:

  • liczba parafii zaangażowanych w Synod: 433;
  • liczba wiernych zaangażowanych w Synod poprzez uczestnictwo w spotkaniu lub przesłaniu ankiety (indywidualnej lub zbiorowej): 105 000 osób;
  • pozostałe ok. 360 000 osób  to szacunkowo przyjęta liczba uczestniczących w nabożeństwach i peregrynacji obrazu. To było zaplecze modlitewne.

W związku z powyższym oznacza to, że w Archidiecezji Krakowskiej w Synod włączyło się prawie 7% wiernych, co jest wynikiem wyjątkowym w skali Polski, Europy a być może i świata. 

Jak duża do liczba niech świadczy fakt, że wszystkie pozostałe diecezje (których danymi dysponujemy) zgromadziły łącznie 63 487 osób – ponad 1,6 razy mniej niż Archidiecezja Krakowska. 

Również udział osób zaangażowanych w proces synodalny w ogóle wiernych jest w Archidiecezji Krakowskiej wyjątkowo wysoki. Dla porównania druga diecezja w Polsce pod tym względem (Ordynariat Polowy) osiąga wynik 1,43% – jest to rezultat  prawie 4,7 razy mniejszy od osiągniętego w Archidiecezji Krakowskiej

Podobnie imponująco wygląda stosunek osób zaangażowanych w Synod do liczby Dominicantes (współczynnik ten pokazuje jak liczba osób zaangażowanych w proces synodalny wygląda na tle osób uczestniczących regularnie w niedzielnej Eucharystii). W Archidiecezji Krakowskiej wynosi on 14,31%. Drugi, Ordynariat Polowy osiąga wartość prawie 3,4 razy niższą: 4,28%.

Nie inaczej wygląda porównanie liczby uczestników Synodu do liczby Communicantes (pokazujące jak liczba osób zaangażowanych w proces synodalny wygląda na tle osób przyjmujących Komunię podczas niedzielnej Eucharystii). W Archidiecezji Krakowskiej osiąga ono wartość 36,49%. Druga diecezja (Ordynariat Polowy) osiąga wartość 9,56% (prawie 4 razy mniej). 

Podsumowując, w Archidiecezji Krakowskiej osiągnięty poziom zaangażowania wiernych wielokrotnie przewyższa to co działo się w innych diecezjach. Nie podane zostały do publicznej wiadomości szczegóły działań które podjęto, a które przyniosły tak spektakularne wyniki. Warto je w szczegółach przeanalizować, aby te dobre praktyki (jeżeli to możliwe) przenieść na inne diecezje podczas kolejnych wydarzeń synodalnych. 

Wobec wyjątkowo skutecznego przeprowadzenia Synodu w Archidiecezji Krakowskiej, który wyróżnia się zdecydowanie i  “przysłania” wyniki osiągnięte w pozostałych diecezjach, postanowiłem przedstawić rezultaty osiągnięte przez polskie diecezje (te które upubliczniły odpowiednie dane liczbowe) z wyłączeniem Archidiecezji Krakowskiej.

Z tego porównania usunąłem również wyniki osiągnięte w Diecezji Tarnowskiej (więcej na ten temat w zakładce “Globalnie”).

Na poniższych wykresach przy nazwach diecezji wskazuje w jakiej formie Synod był organizowany: spotkania (s), spotkania + ankiety (s+a) albo ankiety (a).

Liczba osób zaangażowanych w przebieg spotkań synodalnych waha się w tych diecezjach od 12 552 osób (Diecezja Warszawsko-Praska) do 1 200 osób (Diecezja Łomżyńska, Archidiecezja Białostocka). Wartość średnia dla 15 diecezji (36% wszystkich diecezji w Polsce) wynosi 3 499 osoby. Zawyżają ją wyraźnie wspomniana już wcześniej Diecezja Warszawsko-Praska oraz Archidiecezja Poznańska, które osiągnęły wyniki powyżej 8 tyś. osób. 

Analizując udział wiernych zaangażowanych w Synod w ogóle wiernych diecezji otrzymujemy wartości od 1,43% (Ordynariat Polowy) do 0,16% (Diecezja Płocka).  Wartość średnia dla 15 analizowanych polskich diecezji wynosi 0,49%.

Dla diecezji które zdecydowały się oprzeć Synod o spotkania średnia wyniosła 0,32% – wartości powyżej tej średniej uzyskują Diecezja Ełcka (0,54%), Opolska (0,49%) oraz Elbląska (0,35%). 

W przypadku Synodu opartego na spotkaniach i ankietach udział wiernych zaangażowanych w Synod do ogółu wiernych jest większy i wynosi średnio 0,48%. Wartości powyżej tej średniej uzyskują: Ordynariat Polowy (1,43%), Diecezja Rzeszowska (0,76%), Archidiecezja Gnieźnieńska (0,62%) oraz Archidiecezja Poznańska (0,58%).

Tylko jedna diecezja, która zdecydowała się na przeprowadzenie Synodu w postaci ankiet udostępniła dane liczbowe dotyczące udziału wiernych – Diecezja Warszawsko-Praska. 

Porównując liczbę osób biorących udział w Synodzie do liczby uczestniczących w niedzielnej Eucharystii (Dominicantes) otrzymujemy wyniki od 4,28% (Ordynariat Polowy) do 0,47% (Diecezja Kaliska). Wartość średnia dla wszystkich diecezji które ujawniły dane (bez Krakowa i Tarnowa) wynosi 1,38%.

W przypadku Synodu opartego na spotkaniach oraz ankietach wartość średnia wynosi 1,24%. Wartości powyżej tej średniej osiąga Ordynariat Polowy (4,28%), Archidiecezja Gnieźnieńska (1,76%), Archidiecezja Poznańska (1,58%), 

W przypadku diecezji, które Synod oparły o bezpośrednie spotkania średnia wartość liczby uczestników Synodu do liczby Dominicantes wynosi 1%. Wartości powyżej średniej osiągają: Diecezja Ełcka (1,66%), Diecezja Elbląska (1,3%) oraz Diecezja Opolska (1,17%) .

Porównanie liczby osób biorących udział w Synodzie do liczby osób przyjmujących Komunię podczas niedzielnej Eucharystii (Communicantes) daje rezultaty od 9,56% (Ordynariat Polowy) do 1,02% (Diecezja Kaliska). Wartość średnia wynosi 2,99%.

Dla Synodu opartego na spotkaniach i ankietach wartość średnia tego parametru to 2,83%. Powyżej przeciętnej wyniki osiągnęły: Ordynariat Polowy (9,56%), Diecezja Rzeszowska (4%), Archidiecezja Gnieźnieńska (3,84%), Archidiecezja Poznańska (3,18%).

W przypadku spotkań synodalnych liczba uczestników Synodu do liczby Communicantes wartość średnia to 2,03%. Wyniki powyżej średniej osiągnęły: Diecezja Ełcka (2,97%), Diecezja Elbląska (2,72%), Diecezja Opolska (2,36%), oraz Diecezja Świdnicka (2,09%). 

Nieco więcej diecezji (50% wszystkich diecezji (21)) podało informacje dotyczące parafii zaangażowanych w Synod.

Na poniższych wykresach nie ma Archidiecezji Krakowskiej w której w Synod włączyło się 433 parafię (96,65% wszystkich parafii).

Podane wartości wahają się od 276 parafii (Archidiecezja Poznańska) do 18 (Diecezja Elbląska). Wartość średnia wynosi 127 parafii.

Analizując udział parafii, które włączyły się w Synod w ogólnej liczbie parafii danej diecezji otrzymujemy rezultaty od 100% (Archidiecezja Warszawska oraz Ordynariat Polowy) do 11,39% (Diecezja Elbląska). Wartość średnia dla diecezji, które udostępniły dane wynosi 50,78%.

Podsumowując, poza Archidiecezją Krakowską, w Synodzie uczestniczyła wąską grupa wiernych (średnio 0,49% wiernych, 1,38% Dominicantes, 2,99% Communicantes), zatroskanych o los kościoła lokalnego i powszechnego (a jednocześnie nie zniechęconych “przykładem” drogi synodalnej w Niemczech). W Synod włączyło ok. 50% polskich parafii (z diecezji, które udostępniły dane). 

Warto, analizując powyższe dane oraz dane zaprezentowanie w zakładce “Arch. Krakowska”, zastanowić się co spowodowało różnice w zaangażowaniu wiernych w poszczególnych diecezjach. Być może są to czynniki społeczne lub kulturowe, na które nie mamy dużego wpływu. Może być jednak też tak, że sprawna organizacja procesu synodalnego na poziomie diecezji w istotny sposób wpłynęła na ilość osób, które zdecydowały się w Synodzie wziąć udział. Wierzę, że zaprezentowane statystyki zachęcą osoby odpowiedzialne w KEP oraz poszczególnych diecezjach do stworzenia forum, na którym będzie można podzielić się dobrymi praktykami synodalnymi, tak, aby w kolejnych tego typu wydarzeniach wzięło udział jak najwięcej wiernych. 

Dane źródłowe

DiecezjaCo udostępniono?Forma SynoduLiczba uczestnikówUdział wiernych w Synodzie [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Dominicantes [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Communicantes [%]Liczba parafii uczestniczących w SynodzieLiczba parafii uczestniczących w Synodzie do ogółu parafii [%]
BiałostockaSyntezaSpotkania + ankiety1 2000.34%0.75%1.50%11684.48%
Bielsko-ŻywieckaSyntezaSpotkaniab.d.b.db.d.b.d.20095.24%
BydgoskaSyntezaAnkietyb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
CzęstochowskaSyntezaSpotkania + ankiety1 5000.19%0.56%1.29%9229.49%
DrohiczyńskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
ElbląskaSyntezaSpotkania1 4000.35%1.30%2.72%1811.39%
EłckaSyntezaSpotkania2 1510.54%1.66%2.97%b.d.b.d.
GdańskaSyntezaSpotkania + ankietyb.d.b.db.d.b.d.b.db.d.
GnieźnieńskaSyntezaSpotkania + ankiety3 9780.62%1.76%3.84%14554.10%
GliwickaSyntezaSpotkaniab.d.b.db.d.b.d.6139.10%
KaliskaSyntezaSpotkania1 4640.2%0.47%1.02%17060.07%
KatowickaSyntezaSpotkaniab.d.b.db.d.b.d.13541.93%
KieleckaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.8026.32%
LegnickaSyntezaSpotkaniab.d.b.db.d.b.d.b.d.b.d.
LubelskaSyntezaSpotkania + ankietyb.d.b.db.d.b.d.16159.41%
ŁomżyńskaSyntezaSpotkania + ankiety1 2000.23%0.52%1.06%b.d.b.d.
ŁowickaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
Łódzka SyntezaSpotkania3 0000.22%0.94%1.92%14465.75%
Opolska SyntezaSpotkania3 8000.49%1.17%2.36%9423.5%
Pelpińska SyntezaSpotkania + ankietyb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
Płocka SyntezaSpotkania + ankiety1 3320.16%0.55%1.36%6224.90%
Poznańska SyntezaSpotkania + ankiety8 6100.58%1.58%3.18%27666.51%
RadomskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
RzeszowskaSyntezaSpotkania + ankiety4 5000.76%1.22%4.00%b.d.b.d.
SandomierskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
SiedleckaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.17771.08%
Szczecińsko-KamieńskaSyntezaSpotkaniab.d.b.db.d.b.d.b.d.b.d.
ŚwidnickaSyntezaSpotkania1 5000.28%1.01%2.09%b.d.b.d.
TarnowskaSyntezaSpotkania + ankiety11 0000.99%1.4%3.79%453100%
ToruńskaSyntezaSpotkania + ankietyb.d.b.d.b.d.b.d.7437.76%
WarmińskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.1310.5
WarszawskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d2201
Warszawsko-PraskaSyntezaAnkiety12 5521.17%3.84%7.86%b.d.b.d.
WłocławskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
WrocławskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.11538.59%
Zielonogórsko-GorzowskaSyntezaSpotkaniab.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
Ordynariat PolowySyntezaSpotkania + ankiety4 3001.43%4.28%9.56%801
KrakowskaNotkaSpotkania + ankiety105 0006.71%14.31%36.49%43396.65%
Diecezja SosnowieckaNotkaSpotkania + ankietyb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.

Forma Synodu a liczba osób biorących w nim udział

Forma Synodu a udział w nim

Forma synoduLiczba uczestników SynoduLiczba wiernych w diecezjachUdział wiernych w Synodzie [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Dominicantes [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Communicantes [%]Liczba parafii zaangażowanych w SynodzieLiczba parafii zaangażowanych w Synodzie do ogółu parafii [%]
Ankiety (1 diecezja)12 5521 071 1431.17%3.84%7.86%b.d.b.d.
Spotkania (6 diecezji)13 3154 196 1970.32%1.00%2.03%1 54550.15%
Razem Spotkania + ankiety (8 diecezji – bez Krakowa i Tarnowa)26 6205 496 2440.48%1.24%2.83%98851.81%

Źródła danych

Dominicantes i Communicantes:

https://www.iskk.pl/images/stories/Instytut/dokumenty/Annuarium_Statisticum_DANE_2019_FINAL_KOREKTA_26012021.pdf

Archdiecezje i diecezje:

[Szacunki dotyczące liczby uczestników Synodu na całym świecie zawarłem tutaj: Kard. Grech: “Zagadnienie synodalnosci jest w centrum uwagi całego Ludu Bożego” – Czyli ile osób wzięło udział w Synodzie?]

W tym momencie dysponujemy danymi 17 diecezji odnośnie liczby wiernych zaangażowanych w Synod (40% wszystkich diecezji) oraz danymi 21 diecezji (nie wliczam tu Diecezji Tarnowskiej – więcej na ten temat w zakładce “Globalnie”) dotyczącymi parafii organizujących spotkania synodalne (50% polskich diecezji). Prognozowanie wartości globalnych dla całej Polski na tej podstawie jest ryzykowne, ale może dać pewien obraz w zakresie jakich wartości możemy się poruszać. 

Tworząc estymacje dla wszystkich polskich diecezji przygotowałem trzy scenariusze (warianty):

  • Wariant optymistyczny – zakłada on, że wszystkie diecezje osiągną rezultaty proporcjonalne do wyników tych diecezji, które podały dane liczbowe (wartość średnia do której się w tym wariancie  (oraz kolejnych) odnosimy nie obejmują Archidiecezji Krakowskiej, której wyniki zdecydowanie odbiegają (in plus oczywiście) od normy oraz Diecezji Tarnowskiej – która podała wyniki dotyczące V Synodu Diecezji Tarnowskiej).
  • Wariant mniej optymistyczny – zakłada on, że diecezje, które opublikowały podsumowanie synodu (w postaci syntezy, notki lub krótkiego omówienia) ale nie podały wartości liczbowych, osiągały wartości o 25% mniejsze od średniej. Pozostałych diecezji (3) nie uwzględniam w wyliczeniach.
  • Wariant jeszcze mniej optymistyczny – bazuje on na wariancie poprzednim ale zakłada, że diecezje, które nie podały wartości liczbowych osiągają rezultaty o 50% niższe (jak wyżej pozostałych trzech diecezji nie uwzględniam w prognozach).

Wierzę, że faktyczne rezultaty Synodu w Polsce mieszczą się gdzieś pomiędzy tymi trzeba scenariuszami. 

Szczegóły poszczególnych wariantów oraz porównywalne wartości opublikowane przez konferencje episkopatów innych krajów, do których udało mi się dotrzeć, prezentuje poniższa tabela (na wartości poszczególnych wariantów bardzo mocno wpływa wynik Archidiecezji Krakowskiej, dlatego, dla pełnego obrazu, w tabeli znajdują się również wartości poszczególnych wariantów z pominięciem Archidiecezji Krakowskiej):

Polska a inne krajeLiczba uczestników SynoduLiczba wiernychUdział wiernych w Synodzie [%]Dominicantes [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Dominicantes [%]Liczba uczestników Synodu do liczby Communicantes [%]Liczba parafii zaangażowanych w SynodzieLiczba parafii zaangażowanych w Synodzie do ogółu parafii [%]
Estymacja dla Polski- wariant optymistyczny264 92233 214 8000.80%36.9%2.27%5.01%5 66554.56%
Estymacja dla Polski – wariant mniej optymistyczny232 2910.70%1.99%4.39%4 61844.48%
Estymacja dla Polski – wariant jeszcze mniej optymistyczny211 0230.64%1.81%3.99%4 06839.18%
Estymacja bez Archidiecezji Krakowskiej – wariant optymistyczny159 9220.48%1.37%3.03%5 66554.56%
Estymacja bez Archidiecezji Krakowskiej – wariant mniej optymistyczny127 2910.38%1.09%2.41%4 61844.48%
Estymacja bez Archidiecezji Krakowskiej – wariant jeszcze mniej optymistyczny106 0230.32%0.91%2.01%4 06839.18%
Włochy500 00057 000 0000.88%41.91%2.09%b.d.b.d.b.d.
Hiszpania215 00031 235 6130.69%13.6%5.06%b.d.b.d.b.d.
Francja150 00035 786 6600.43%2%20.96%b.d.b.d.b.d.
Anglia i Walia30 0004 150 0000.72%8.92%8.11%b.d.b.d.b.d.
USA700 00066 800 0001.05%39.00%2.69%b.d.b.d.b.d.
Austria50 0004 828 0661.04%11.04%9.38%b.d.b.d.b.d.
Malezja50 604*1 007 6435,02%b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
Singapur16 898373 0004,53%b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.

Włochy

Hiszpania

“Wraz z uzyskanymi odpowiedziami, oto niektóre dane dotyczące uczestnictwa, które wyłaniają się z konsultacji:

– W proces synodalny zaangażowanych było 70 diecezji hiszpańskich
– W procesie wzięło udział ponad 215 000 osób
– 14.000 grup synodalnych
– W każdej diecezji średnio 192 grupy synodalne w parafiach
– 11 regionalnych KONFERENCJI
– 215 klasztorów
– 21 Instytutów Świeckich
– 20 Caritas diecezjalnych
– 37 ruchów i skojarzeń
– 19 więzień

Uczestnicy grup synodalnych mają następujący profil:

– Średni wiek uczestników to 55 lat
– Kobiety miały udział większościowy, z 70%
– Dorośli świeccy, około 80%
– Młodzi ludzie, około 10%
– dzieci i młodzież ok. 5%;
– Członkowie stowarzyszeń, około 20%
– osoby konsekrowane/zakonne i księża ok. 10% (w grupach parafialnych)” (https://www.conferenciaepiscopal.es/wp-content/uploads/2022/06/Dossier-asamblea-final-del-sinodo-11-junio-2022-1.docx)

Francja

Anglia i Walia

USA

Austria

Malezja (*) – w syntezie nie podano liczby osób biorących udział w Synodzie w diecezji Sibu – przyjęto wartość średnią z pozostałych diecezji, dla których dane zostały udostępnione. 

Singapur

Przygotowane warianty oscylują od ok. 265 tyś uczestników Synodu (wariant optymistyczny) do ok. 210 tyś osób (wariant jeszcze mniej optymistyczny). 

W zależności od przyjętego wariantu stawia to Polskę przed lub za Hiszpanią. Na pierwszym miejscu (biorąc pod uwagę dane, które udało mi się zdobyć) jest USA z 0.7 mln uczestników procesu synodalnego.

Analizując udział wiernych zaangażowanych w Synod w ogólnej liczbie wiernych prezentowane scenariusze (wariant optymistyczny to udział na poziomie 0,80%, wariant mniej optymistyczny – 0,70%, wariant jeszcze mniej optymistyczny – 0,64%) wskazują na to, że dla Polski ten udział jest porównywalny z wynikami w innych krajach tradycyjnie katolickich (Europa i Stany Zjednoczone)  Z posiadanych przeze mnie danych wynika, że waha się on tam od 0,42% (Francja) do 1,05% (USA). 

Inaczej sytuacja wygląda w dwóch krajach azjatyckich, które ujawniły swoje dane: Malezji i Singapurze. Tam liczba wiernych zaangażowanych w Synod do ogółu wiernych wynosiła ok 5% (Malezja – 5,02%, Singapur 4,53%). Są to wartości kilkukrotnie większe od pozostałych i świadczą o większym zaangażowaniu wiernych w życie Kościoła, który w tamtych rejonach jest Kościołem stosunkowo niewielkim – jak na nasze standardy (Malezja – ok 1 mln wiernych, Singapur – ok. 400 tyś. wiernych). 

Nieco inaczej wygląda sytuacja w kontekście współczynnika liczby uczestników Synodu do liczby Dominicantes. Tu jednak należy zauważyć, że (wg mojej wiedzy) episkopaty krajów do których się w tej analizie odnoszę, nie prowadzą badań, które można by bezpośrednio odnieść do wartości Dominicantes podawanej przez ISKK. W moich obliczeniach uwzględniłem wartości dostępne w internecie, które są najbliższe pojęciu Dominicantes stosowanemu w naszym Kościele (obliczanego się jako odsetek katolików uczęszczających na niedzielną Eucharystię w odniesieniu do ogólnej liczby zobowiązanych).

W prezentowanych estymacjach otrzymujemy wartości od 2,27% do 1,81% i jest to wynik porównywalny z osiągniętym we Włoszech (2,09%) oraz USA (2,69%).

W Europie liderem w tym zakresie okazuje się Francja która osiąga wynik na poziomie 21% – czyli potencjalnie co piąta osoba uczęszczająca co niedzielę na Eucharystię włączyła się w prace synodalne. Warto jednak zauważyć, że tak wysoka wartość jest wynikiem tego, że, wg. szacunków, jedynie 2% katolików we Francji uczestniczy w niedzielę we Mszy Świętej. Analogicznie wyższe wartości niż Polska i Włochy osiągają Hiszpania, Anglia i Walia oraz Austria.

Według takich samych reguł jak w przypadku osób oszacowałem liczbę parafii które mogłyby się zaangażować w prace synodalne w diecezjach w całej Polsce. Otrzymałem wyniki od 5 665 parafii (wariant optymistyczny) do 4 068 (wariant jeszcze mniej optymistyczny). 

Niestety, do tych wartości nie mamy analogicznych danych z innych konferencji episkopatu. Nie wiemy więc jak wyglądają one na tle pozostałych krajów europejskich.

Ujmując poszczególne warianty zaangażowania parafii w proces synodalny procentowo uzyskujemy następujące wartości:

  • wariant optymistyczny – 54,56%
  • wariant mniej optymistyczny – 44,48%
  • wariant jeszcze mniej optymistyczny – 39,18%

Szacuję więc, że w Synod włączyło się od ok. 1/3 do 1/2 wszystkich polskich parafii. 

Podsumowując przedstawione estymacje, udział polskich uczestników Synodu w ogóle wiernych jest porównywalny z analogicznym udziałem w innych europejskich krajach, do których danych udało mi się dotrzeć oraz do danych pochodzący z USA. Kilkukrotnie większy udział osiągają dwa kraje azjatyckie (Malezja i Singapur), które są Kościołami stosunkowo małymi (jak na nasze europejskie standardy).

Gdy porównamy liczbę osób, które zaangażowały się w Synod do liczby osób, które uczestniczą co niedzielę w Eucharystii, wówczas dla wiernych w Polsce, Włoszech i w USA otrzymujemy porównywalne wyniki (co wiąże się być może z porównywalnym udziałem Dominicantes – Polska 36,9%, Włochy 41,9%, USA 39%). Dla Francji, dla której udział Dominicantes wynosi jedynie 2% stosunek liczby osób, które zaangażowały się w Synod do liczby Dominicantes wynosi aż 20% (ok. 10 razy więcej niż w Polsce). Można to interpretować w ten sposób, że być może we Francji wierni dużo rzadziej chodzą do Kościoła, ale jeżeli już chodzą z dużo chętniej angażują się w życie parafii i procesy synodalne niż to ma miejsce w naszym kraju (podobnie wygląda sytuacja w Hiszpanii, Anglii i Walii oraz Austrii – Dominicantes odpowiednio 13,6%, 8,92% i 11,04% a liczba uczestników synodu/liczba Dominicantes odpowiednio 5,06%,  8,11% oraz 9,38%).

Wybrane statystyki zaprezentowane w syntezie krajowej:

Przygotowanie syntez diecezjalnych poprzedził duży wysiłek organizacyjny. Na poziomie parafialnym skala zaangażowania była różna. Spotkania synodalne zorganizowało od 30 do 65 proc. parafii, zależnie od diecezji.
Synteza krajowa, Aneks metodologiczny

Zgodnie z moimi szacunkami w Synodzie wzięło udział od 54,54% (wariant optymistyczny) do 38,74% (wariant jeszcze mniej optymistyczny) – więcej w zakładce “Szacunki”.

Na poziomie parafialnym najważniejszą formą konsultacji były spotkania synodalne w grupach, które organizowano we wszystkich diecezjach (ISKK posiada dane na temat organizacji konsultacji synodalnych z 38 na 45 diecezji i eparchii w Polsce). Można szacować, że uczestniczyło w nich około 50 tys. osób. Na poziomie diecezjalnym najpopularniejszą formą prowadzenia konsultacji były spotkania synodalne, których łącznie przeprowadzono ponad tysiąc i wzięło w nich udział ponad 15 tys. osób . W ramach synodu przeprowadzono również wykłady, rozmowy indywidulane, katechezy szkolne, spotkania panelowe, audycje radiowe, rekolekcje, opublikowano artykuły prasowe. W kilku diecezjach odbywały się także spotkania synodalne online. W około połowie diecezji zaproponowano ankietę (lub ankiety), którą wypełniło około 30 tys. osób. Ponad połowa diecezji udostępniła skrzynki mailowe lub formularz kontaktowy, na które spłynęło ponad 12 tys. listów.
Synteza krajowa, Aneks metodologiczny

Przyjmując, że listy które spływały na skrzynki mailowe lub formularz kontaktowy reprezentowały w większości sytuacji jedną osobą otrzymujemy następujący udział poszczególnych form uczestniczenia w Synodzie:

Ponad 61% uczestników Synodu zdecydowała się więc na udział w spotkaniach na poziomie parafialnym lub diecezjalnym. Warto zauważyć, że w większości diecezji była to podstawowa forma przeprowadzania Synodu, która dawała możliwość bezpośredniego spotkania, wypowiedzenia się oraz wysłuchania opinii innych. Na uczestnictwo poprzez ankiety zdecydowało się 28% uczestników Synodu. Jedynie 11% uczestniczyło w nim poprzez skrzynkę mailową lub formularz kontaktowy.

Ile “wątków” i pojedynczych słów pojawiło się w syntezach diecezjalnych (ilościowo):

Z powyższego wykresu wynika, że najwięcej miejsca w syntezach (biorąc pod uwagę wszystkie syntezy zbiorczo) poświęcono wątkom związanym z pojęciami: “parafia” i “wspólnota”. Nieco mniej obecne były takie wątki jak: “młodzież i dzieci”, “peryferie”, “współodpowiedzialność”, “misja”, “liturgia”, “duszpasterz”, “media”, “katecheza”, “rada parafialna” czy “Duch Święty”. Z kolei bardzo niewiele w syntezach pisano o wątkach: “LGBT+”, “klerykalizm”, “śpiew”, “synod niemiecki”, “kręgi biblijne” czy “ekologia”. 

W ilu syntezach diecezjalnych pojawiły się następujące “wątki” (procentowo):

W prawie wszystkich syntezach diecezjalnych pojawiały się następujące wątki: “związki niesakramentalne”, “parafia”,”liturgia”, “media”, “misja”, “rada parafialna”. Nieco mniej diecezji zawarło w swoich podsumowaniach wątki związane z wspólnotą, śpiewem, językiem, radą duszpasterską, finansami, katechezą czy ekumenizmem. Najrzadziej w syntezach poruszane były wątki: “ekologia”, “współodpowiedzialność”, “kręgi biblijne”, “synod niemiecki”, “peryferie”. 

Porównując te dwa wykresy można zauważyć, że temat związków niesakramentalnych pojawia się w prawie wszystkich syntezach ale opisywany jest dość oszczędnie w słowach – nie poświęca mu się wiele uwagi. Z kolei wątki “parafia” oraz “wspólnota” pojawiają się bardzo często w syntezach i treści w ramach tych wątków są bardzo rozbudowane – uczestnicy Synodu mieli wiele do przekazania na te tematy. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku wątku “liturgia” – choć tu liczba słów i wątków jest nieco niższa. Wątek peryferii, podobnie jak “współodpowiedzialność” pojawia się w wielokrotnie i opisywany jest wieloma słowami, ale w stosunkowo niewielkiej liczbie syntez.  Z kolei temat ekologii nie wzbudził zainteresowania i pojawia się bardzo rzadko w syntezach, i jeżeli się pojawia to nie poświęca mu się wiele uwagi. Podobną uwagę jak w przypadku ekologii, choć w tych przypadkach częstotliwość wątków jest nieco większa, można przypisać do wątków: “LGBT+”, “klerykalizm”, “synod niemiecki” czy “kręgi biblijne”.