Sesje synodalne w Rzymie (4-29.10):
przebieg prac, transmisje, zdjęcia / dokumenty, homilie, medytacje itp / pozostałe materiały

Szukaj
Close this search box.

FAQ dotyczące synodu

Na tej stronie prezentujemy polską wersję pytań na najczęściej zadawane pytania opublikowane na stronie synod.va. Zachęcamy również do zapoznania się ze stroną ABC synodu oraz FAQ dotyczących etapu kontynentalnego.

Synod jest zgromadzeniem wiernych w celu wysłuchania tego, co Duch Święty mówi do Kościoła i o co prosi, aby był i co ma czynić. W tym zgromadzeniu mogą uczestniczyć wierni na różne sposoby: duszpasterze z wiernymi świeckimi, biskupi z innymi wyświęconymi posługującymi, papież z biskupami itd.

Papież Franciszek nazywa je “ćwiczeniem wzajemnego słuchania, prowadzonym na wszystkich poziomach Kościoła i obejmującym cały Lud Boży” (Papież Franciszek, 18 września 2021 r.). Obejmuje on spotkanie, słuchanie i rozeznawanie duchów.

Synody przybierały wiele form w historii Kościoła i są obecnie praktykowane w Kościele na wszystkich poziomach: od spotkań parafialnych rad duszpasterskich do synodów diecezjalnych, od rad prowincjalnych do rad plenarnych, od zgromadzeń do synodu biskupów do rad ekumenicznych, w których biskupi z całego świata gromadzą się w Rzymie wraz z papieżem. Praktyka gromadzenia się w celu słuchania Ducha Świętego jest tak stara jak sam Kościół, o czym świadczy “sobór” jerozolimski opisany w Dziejach Apostolskich 15. Mechanizmy typu synodalnego (słuchanie, dialog, rozeznawanie, obrady) były zawsze stosowane w klasztorach i domach zakonnych przy podejmowaniu decyzji. Konklawe, podczas którego kardynałowie spotykają się, aby wybrać nowego papieża, jest wydarzeniem synodalnym.

Papież Franciszek od początku swojego pontyfikatu dążył do ożywienia i rekonfiguracji Synodu Biskupów, tak aby stał się on bardziej ćwiczeniem w słuchaniu i rozeznawaniu. Od czasu swojego wyboru w 2013 r. naucza Kościół o synodalności i zachęca nas, abyśmy stali się Kościołem bardziej synodalnym na każdym poziomie. W ważnym przemówieniu z 17 października 2015 r. powiedział, że droga synodalności jest tym, czego Bóg oczekuje od Kościoła w trzecim tysiącleciu.

Słowo synod pochodzi od greckiego synodos, które ma ogólne znaczenie “chodzenia razem”. Przedstawia ono obraz Kościoła jako ludu pielgrzymującego, wzrastającego i rozwijającego się w drodze wiary; jest to obraz bardzo różny od obrazu Kościoła jako statycznej instytucji. Kościół synodalny wyraża wizję Soboru Watykańskiego II, zgodnie z którą Kościół jest powołany do bycia: Ludem Bożym, w którym wszyscy ochrzczeni mają tę samą godność, a zasadnicze rozróżnienie między świeckimi, duchownymi, biskupami itd. jest różnicą powołania i roli, a nie wyższości.

W przeszłości synod składał się z jednego spotkania (zwanego “zgromadzeniem ogólnym”) biskupów w Rzymie. Obecny synod obejmuje cały proces synodalny, począwszy od ogólnoświatowych konsultacji z wszystkimi wiernymi, w tym od zgromadzenia ogólnego biskupów w Rzymie, a skończywszy na przyjęciu przez Lud Boży w Kościołach lokalnych owoców całego procesu rozeznawania.

Chociaż poprzednie synody również rozpoczynały się od szerokich konsultacji w formie kwestionariuszy, to jednak po raz pierwszy wszyscy zostali bezpośrednio poproszeni o zaangażowanie się w ćwiczenie słuchania na poziomie parafii i diecezji.

Papież Franciszek wielokrotnie podkreślał, że Synod powinien angażować wszystkich i docierać do jak największej liczby osób. “Każdy ma jakąś rolę do odegrania, nikt nie jest tylko statystą… Synod jest dla wszystkich i ma objąć wszystkich… Niech każdy wejdzie… Duch Święty nas potrzebuje. Słuchajcie Go, słuchając siebie nawzajem. Nikogo nie zostawiajcie z tyłu ani nie wykluczajcie.” (Papież Franciszek, 18 września 2021 r.).

Podkreśla “prawdziwe zaangażowanie każdego i wszystkich” oraz “sposób działania naznaczony prawdziwym uczestnictwem…. Umożliwienie wszystkim uczestnictwa jest podstawowym obowiązkiem kościelnym! Wszyscy ochrzczeni, ponieważ chrzest jest naszym dowodem tożsamości”. (Papież Franciszek, 09 października 2021 r.).

Wszyscy ochrzczeni są wyraźnie zaproszeni do uczestnictwa, zwłaszcza w swoich wspólnotach lokalnych, i nikt nie jest wykluczony. Dokument Przygotowawczy i Vademecum podkreślają również znaczenie docierania do ubogich, do tych, którzy mają mniejszy głos. Odnosi się to również do parafii, które muszą zadbać o to, aby osoby, które zazwyczaj nie uczestniczą w spotkaniach, mogły zostać wysłuchane.

Ponieważ ten sposób postępowania nie jest zwykłym sposobem działania Kościoła, papież Franciszek mówi wprost, że wymaga to zmiany lub nawrócenia. “W tym względzie poczyniliśmy pewne kroki naprzód, ale pewna trudność pozostaje i musimy uznać frustrację i zniecierpliwienie odczuwane przez wielu duszpasterzy, członków diecezjalnych i parafialnych organów konsultacyjnych oraz kobiety, które często pozostają na marginesie.”(Papież Franciszek, 09 października 2021 r.)

Klerykalizm stanowi przeszkodę w uczestnictwie; taka postawa sztywności i wyższości uniemożliwia nam uznanie misji każdego ochrzczonego w Kościele. “Jedną z bolączek Kościoła, wręcz perwersją, jest klerykalizm, który oddziela księży i biskupów od ludzi, czyniąc z nich urzędników, a nie pasterzy. W imię Boga nie może być dyskryminacji. Dyskryminacja jest grzechem także wśród nas, ilekroć zaczynamy mówić: “My jesteśmy czyści, my jesteśmy wybrani, my należymy do tego ruchu, który wie wszystko, my jesteśmy…”. Nie! My jesteśmy Kościołem, wszyscy razem”. (Papież Franciszek, 18 września 2021 r.).

Synodalność jest stylem, kulturą, sposobem myślenia i bycia, który odzwierciedla prawdę, że Kościół jest prowadzony przez Ducha Świętego, który uzdalnia każdego do wnoszenia własnego wkładu w życie Kościoła. Ten proces synodalny ma na celu “wzmocnienie współpracy” we wszystkich dziedzinach misji Kościoła, aby wzmocnić komunię, uczestnictwo i misję.

Chociaż “Synodalność jest wyrazem natury Kościoła, jego formy, stylu i misji” (Papież Franciszek, 18 września 2021 r.), Kościołowi w naszych czasach brakuje zwyczaju i praktyki synodalności. Papież Franciszek zachęca nas do zbadania i rozeznania tej kwestii na przyszłość.

Synodalność przejawia się również w synodalnym stylu zarządzania, w którym ludzie uczestniczą w podejmowaniu decyzji, dzielą się odpowiedzialnością za misję Kościoła oraz współpracują i współdziałają w codziennym życiu Kościoła. Niektórzy nazywają to “współodpowiedzialnością”. Kościół nie jest ani monarchią, ani demokracją. Papież Franciszek wyraźnie zaznaczył, że synod nie jest parlamentem, konwentem czy sondażem opinii publicznej. Choć ma on wiele elementów znanych z procesów politycznych i podobnych – słuchanie, przemawianie, głosowanie – to jednak synod różni się tym, że jest to proces duchowy, który odbywa się wewnątrz Kościoła. “Synod jest wydarzeniem eklezjalnym, a jego protagonistą jest Duch Święty. Jeśli Duch Święty nie jest obecny, nie będzie Synodu” (Papież Franciszek, 09.10.2021).

“Być Kościołem synodalnym oznacza być Kościołem, który jest sakramentem obietnicy Chrystusa, że Duch Święty będzie zawsze z nami.” (Papież Franciszek, 18 września 2021 r.).

Stawanie się Kościołem bardziej synodalnym jest zmianą, która pozwala Kościołowi stać się bardziej prawdziwie tym, czym jest. Dla Papieża Franciszka jest jasne, że zmiana ta wiąże się z przemianą mentalności i kultury, ale także ze zmianą strukturalną. Mówi on o “przejściu nie okazjonalnym, ale strukturalnym w kierunku Kościoła synodalnego, otwartego placu, gdzie wszyscy mogą czuć się jak w domu i uczestniczyć” (Papież Franciszek, 09.10.2021).

Papież opisuje to stawanie się Kościołem synodalnym jako szansę, aby stać się “Kościołem słuchającym” i Kościołem “bliskości, współczucia i czułej miłości”, który lepiej odzwierciedla “styl Boga”. (Papież Franciszek, 09.10.2021).