II sesja synodalna w Rzymie (2-27.10.2024r):
Instrumentum laboris 2 /  Przebieg sesji / Dokumenty / Pozostałe

Szukaj
Close this search box.

Dokumenty w polskiej wersji językowej Zgromadzenia Synodalnego w Pradze

  • Nota końcowa biskupów, podsumowująca drugą część Europejskiego Kontynentalnego Zgromadzenia Synodalnego w Pradze (12 luty 2023r.)

Zgromadzenie kontynentalne Synodu

 Nota końcowa biskupów

Dziękujemy Panu za doświadczenie synodalności, które po raz pierwszy na poziomie kontynentalnym zgromadziło nas – biskupów, kapłanów, osoby konsekrowane i świeckich – obok siebie. Cieszymy się, ponieważ podczas tych dni w Pradze odkryliśmy, że chwile wspólnie przeżywanej modlitwy, a jeszcze bardziej praca w zgromadzeniu, były doświadczeniem głęboko duchowym i prawdziwie synodalnym. Wzajemne słuchanie, owocny dialog, relacje z tego, jak nasze wspólnoty kościelne przeżywały pierwszą fazę procesu synodalnego i przygotowywały się do tego spotkania kontynentalnego, są wyraźnym znakiem naszej wyjątkowej przynależności do Chrystusa.

Sprawozdania krajowe, praca w grupach i liczne wystąpienia, których wysłuchaliśmy, zostały zebrane w dokumencie końcowym przedstawionym Zgromadzeniu, który będzie wkładem Kościołów w Europie w opracowanie Instrumentum laboris Synodu. Dziękujemy wszystkim, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami ze szczerością i szacunkiem dla różnych wrażliwości. Dziękujemy również Komitetowi Redakcyjnemu za wielką pracę włożoną w opracowanie tego dokumentu.

Jako owoc tego doświadczenia synodalnego, my, biskupi, zobowiązujemy się do dalszego przeżywania i wspierania procesu synodalnego w strukturach i praktyce naszych diecezji. To doświadczenie troski o cały Kościół w Europie umocniło nas w zobowiązaniu do wiernego przeżywania naszej powszechnej misji. Zobowiązujemy się do wspierania wskazań Ojca Świętego, następcy św. Piotra, na rzecz Kościoła synodalnego czerpiącego z doświadczenia komunii, uczestnictwa i misji w Chrystusie.

Pragniemy razem – święty lud Boży, świeccy i pasterze – pielgrzymować drogami Europy, aby głosić radość Ewangelii, która płynie ze spotkania z Chrystusem. Chcemy to czynić razem z wieloma braćmi i siostrami innych wyznań chrześcijańskich.

Pragniemy dążyć do rozszerzenia przestrzeni naszych namiotów, aby nasze wspólnoty kościelne były miejscami, w których każdy czuje się przyjęty.

Praga, 11 lutego 2023 r.
Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes

[Źródło: https://episkopat.pl/zgromadzenie-kontynentalne-synodu-pragniemy-razem-pielgrzymowac-drogami-europy-aby-glosic-radosc-ewangelii/]

 

  • Pierwsze wystąpienie delegacji polskiej na Zgromadzeniu Synodalnym (7 luty 2023r.)


Szanowni członkowie zgromadzenia kontynentalnego Synodu

Mam zaszczyt przedstawić głos delegacji Kościoła w Polsce. Będzie to jedno, sześciominutowe wystąpienie. Jego tekst uzgodniliśmy po modlitwie, refleksji i uwzględnieniu głosów, które w odpowiedzi na trzy kluczowe pytania zawarte w Dokumencie dla etapu kontynentalnego spłynęły z trzech czwartych polskich diecezji.

Odpowiedź na pytanie pierwsze:

Wśród tych intuicji, które szczególnie warte są podkreślenia w Dokumencie dla etapu kontynentalnego, wybrzmiewa niewątpliwie pozytywne doświadczenie dialogu, wzajemnego słuchania się, uważności i otwartości u tych, którzy zaangażowali się w proces rozeznawania w ramach synodalnych spotkań. To wnoszący wiele światła znak nadziei dla Kościoła powszechnego. Ponadto, warto zwrócić uwagę na wskazywaną w Dokumencie troskę o większe upodmiotowienie wszystkich w Kościele (zwłaszcza świeckich), w opozycji do tendencji klerykalnych i narastającej fali indyferentyzmu (zarówno w stosunku do synodu, jak i w odniesieniu do życia wiarą w ogóle).

Do intuicji współbrzmiących z doświadczeniami kontynentalnymi należy zaliczyć również pragnienie Kościoła, który jest bardziej domem niż sformalizowaną instytucją i przez to zdolny jest skuteczniej docierać z Ewangelią do współczesnego świata; Kościoła, którego liturgia jest sprawowana z pietyzmem, w sposób zarazem angażujący i wspólnototwórczy, a homilie koncentrują się na Słowie Bożym. Mocno wybrzmiewa również głos troski o środowiska i osoby zmarginalizowane oraz wykluczone, do których Kościół powinien docierać, poszukując nowych, skutecznych metod duszpasterskich i sposobów nawiązywania z nimi dialogu. Wyraźnego podkreślenia domaga się też dostrzeżenie wartości ruchów i stowarzyszeń stawiających sobie za cel ożywienie oraz odnowę Kościoła przez ewangelizację i formację do chrześcijańskiej dojrzałości w wierze. W nich właśnie pogłębia się doświadczenie wspólnotowości Kościoła oraz jego dynamicznego, misyjnego, apostolskiego i charyzmatycznego charakteru.

Odpowiedź na pytanie drugie:

Wśród napięć i rozbieżności, które wydają się szczególnie ważne, należy wskazać problemy z samym rozumieniem synodalności – zarówno jej praktycznego celu, jak i głębszego, teologicznego osadzenia w doktrynalnym nauczaniu o Kościele. Z jednej strony myślenie o Kościele synodalnym budzi wiele nadziei – przede wszystkim związanych z odchodzeniem od nadmiernego klerykalizmu i marginalizacji roli świeckich – z drugiej jednak budzi także zauważalny niepokój. Wiąże się on między innymi z częstym przekonaniem, że idea synodalności jest eklezjologicznie nowa, obca tradycji i narzucana administracyjnie, zaś proces synodalny jest w istocie procesem demokratycznym i jako taki stanowi wyraz poddania się „duchowi świata”. Przykłady tego rodzaju obaw można znaleźć chociażby w Polsce, gdzie w niektórych środowiskach dominuje zaskoczenie, przerażenie i tłumiona niechęć do synodu. Pojawia się przekonanie, że synod jest przeprowadzany w zbyt szybkim tempie, co wzmaga poczucie chaosu, bałaganu i wrażenie, że nikt nad tym nie panuje.

Ponadto, akcentowane w Dokumencie dla etapu kontynentalnego otwarcie na dialog ekumeniczny i międzyreligijny spotyka się z obecnym w niektórych kościelnych środowiskach lękiem przed rozmywaniem katolickiej tożsamości. Wydaje się, że wielu spośród tych, którzy szczególnie intensywnie wyrażają tego rodzaju wątpliwości, nie przyswoiło jeszcze dogłębnie nauki Soboru Watykańskiego II na ten temat lub świadomie ją kontestują. Wyraźny niepokój budzą też kwestie związane ze stosunkiem Kościoła do osób LGBTQ, sprawy ewentualnej komunii dla osób żyjących w związkach niesakramentalnych oraz roli kobiet w strukturach kościelnych (zwłaszcza sprawa święceń kobiet). Dokument dla etapu kontynentalnego pokazuje wyraźnie, że między poszczególnymi Kościołami lokalnymi nie ma w tych kwestiach zgody, i że istnieje duża rozbieżność stanowisk. Główne obawy łączą się z przekonaniem, że rozważanie rozwiązań pastoralnych związanych z tymi kwestiami może być wstępem do „zmian doktrynalnych” – co budzi wyraźny lęk. Jednocześnie wśród tych, którzy formułują tego rodzaju obawy, widać wyraźną nieporadność w odróżnianiu kwestii doktrynalnych i pastoralnych. Z „doktryną” utożsamiana jest czasem po prostu dotychczasowa praktyka pastoralna.

Odpowiedź na pytanie trzecie:

Wśród priorytetów, które należałoby przedyskutować podczas I sesji Zgromadzenia Synodalnego w październiku 2023 roku, pojawiają się zagadnienia wskazane w odpowiedzi na pytanie drugie jako budzące niepokój. Palącym problemem wydaje się znalezienie mądrego konsensusu między rozbieżnościami i rozwiązań pastoralnych, które nie naruszając spójności doktrynalnej, pozwolą adekwatniej odpowiedzieć na współczesne wyzwania duszpasterskie. Potrzeba też wyjaśnienia, co i dlaczego należy do poziomu stabilnej doktryny, a co do zmieniających się wraz z kontekstem kulturowym rozwiązań pastoralnych, oraz przystępne i pogłębione wytłumaczenie samej idei synodalności.

Powracającym tematem jest także kwestia stylu sprawowania władzy w Kościele i współuczestnictwa w niej świeckich. Łączą się z tym zagadnienia dotyczące formacji: potrzeba pogłębienia formacji synodalnej oraz kompetencji interpersonalnych u prezbiterów, a także formacji eklezjologicznej świeckich. Trzeba również dostrzec konieczność pogłębionej refleksji nad posługami świeckich w Kościele,

Naglącym wezwaniem do działania jest niewątpliwie problem młodzieży, której odchodzenie od wiary budzi oczywisty niepokój. Główne pytanie dotyczy tego, jak docierać z Dobrą Nowiną do młodych? W tej kwestii potrzeba nie tylko pracy nad komunikatywnością języka Kościoła (zwłaszcza nad językiem duszpasterstwa i duszpasterzy), ale także nowych impulsów duszpasterskich przekładających się na praktyczne rozwiązania ewangelizacyjne. Trudno byłoby jednak w tym kontekście pominąć także rodzinę i problem pogłębiającego się kryzysu rodzinnych więzi.

Na koniec warto podkreślić, że celem dyskusji podczas I Zgromadzenia synodalnego w październiku 2023 roku nie powinno być uleganie pokusie budowania jakiegoś innego Kościoła, ale poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak w ramach jedynego Kościoła Chrystusowego z jego hierarchiczną strukturą realizować duchowość synodalności.

Synod – przemówienie na zgromadzeniu kontynentalnym

  • Drugie wystąpienie prof. Aleksandra Bańki na  Zgromadzeniu Synodalnym 

 

 

Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że jestem wielkim zwolennikiem synodalności i uważam – parafrazując nieco słowa Karla Rahnera – że Kościół przyszłości albo będzie synodalny, albo nie będzie go wcale.

Słuchając jednak prezentowanych tutaj wystąpień mam wrażenie, że często powtarzamy te same sformułowania, a im bardziej je powtarzamy, tym mocniej rozmiękczamy i rozwadniamy, wkładając w nie bardziej niż to, co faktycznie znaczą, to co chcielibyśmy w nich rozumieć. A co znaczą? Właśnie chyba sami nie do końca wiemy. Przykładem może być pojęcie „inkluzywności”. Dla jednych oznacza ono po prostu otwartość na współpracę i gotowość do dialogu z każdym. Dla innych – włączanie do Kościoła katolickiego każdego, kto zaakceptuje jego nauczanie w kwestiach wiary i moralności. Dla innych jeszcze – dopasowanie tak rozumianego nauczania Kościoła do oczekiwań współczesnego świata, tak aby jak największa liczba osób mogła do niego dołączyć i poczuć się jego integralna częścią. Kto ma rację? Może wszyscy, a może nikt? Problem w tym, że w obrębie kwestii synodalnych istnieje cały szereg takich niedookreślonych pojęć, którymi chętnie i łatwo się posługujemy. Generuje to oczywiście niebezpieczeństwo całego szeregu możliwych nadużyć – ryzyko instrumentalizacji i wykorzystania pojęcia synodalności w celu realizacji partykularnych interesów całych społeczności, a nawet pojedynczych osób. Wtedy – zamiast zmieniać siebie w Kościele – zaczyna się proces zmiany Kościoła i dopasowywania go do własnych potrzeb oraz oczekiwań. Owszem, Kościół wymaga reform i zmiany, lecz bynajmniej nie na nasz obraz i podobieństwo. Dlatego jeśli chcemy dalej podążać razem, musimy wiedzieć, o czym mówimy, i co sobie nawzajem komunikujemy. Nie chodzi przy tym o werbalny rygoryzm, ale po prostu o poprawne używania słów. Dlatego wydaje się konieczne, aby w najbliższym czasie – równolegle do tego rodzaju dyskusji, które tu prowadzimy – rozpoczęła się intensywna praca teologiczna na poziomie eklezjologii i antropologii, tak aby język synodalności nie był zbiorem wieloznacznych i przez to często pustych pojęć, ale mógł adekwatnie opisywać rzeczywistość; abyśmy nie tworzyli synodalnej nowomowy, zachowując pozory zewnętrznej zgody, ale konserwując wewnętrzne podziały i różnice. Proces synodalny wymaga również przejrzystości i precyzji w języku i terminologii, żebyśmy mogli uczciwie komunikować sobie własne stanowiska i budować jedność w obrębie Kościoła.

Chciałbym też podkreślić, że poprawne mówienie o synodalności jest wyrazem szacunku i otwartości na tę przeważającą większość Kościołów w różnych krajach Europy, których członkowie obawiają się, aby synodalny język nie został użyty do manipulowania nauczaniem Kościoła. Można bowiem ulec zwodniczemu urokowi powierzchownych rozwiązań, jak np. postulowana czasami pod szyldem synodalności idea ordynacji kobiet, która – zamiast podkreślać faktyczny geniusz kobiety i jej wyjątkowe miejsce we wspólnocie Kościoła – zdaje się popadać w pułapkę neoklerykalizmu. Dziękuję za uwagę.

Aleksander Bańka – speech 2

  

Dokumenty pochodzą ze strony: https://prague.synod2023.org/en/files/

  • Europa modli się za ofiary trzęsienia ziemi w Turcji i Syrii (7 luty 2023r.)

Terremoto-Turchia-e-Siria-PL

 

  • Duchowe wprowadzenie do Zgromadzenia – ks. Halik (6 luty 2023r.)

Intro-Halik-PL