Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji (PPOiE, alternatywna nazwa Nowy Obraz Parafii – NOP) to duszpasterski PROGRAM ODNOWY I EWANGELIZACJI życia Kościoła (w wymiarze parafii). Jest to projekt międzynarodowy, utworzony przez Grupę Promotorów Ruchu dla Lepszego Świata. Ideałem jest utworzenie parafii jako wspólnoty wspólnot, którymi są wspólnoty sąsiedzkie, oparte na więzi wiary i ludzkich relacjach.

Program ten obejmuje wszystkie wymiary życia parafii. Chodzi w nim o przemianę myślenia, zwyczajów, kultury, a także zaangażowanie wiernych w życie społeczne.

Proces budowania nowej wspólnoty parafialnej jest długotrwały i zakłada systematyczne, krok po kroku, angażowanie ludzi świeckich jako współpracowników i współodpowiedzialnych za rozwój wspólnoty parafialnej.

Realizacja programu tworzy nowy model duszpasterstwa oparty na budowanych od początku strukturach komunikacji i uczestnictwa oraz konstruowanym długoterminowym programie. Najpierw dokonuje się analizy i diagnozy sytuacji parafii celem rozpoznania problemu podstawowego, który uniemożliwia realizację wspólnotowej misji ewangelizacyjnej. Odpowiedzią i niejako antidotum na rozpoznany problem podstawowy ma być programowanie roku pracy duszpasterskiej.

Dzięki temu duszpasterstwo w parafii realizuje kryteria określone przez Sobór i dokumenty posoborowe:

1. Obejmuje swoim zasięgiem wszystkich ochrzczonych oraz ludzi dobrej woli, dociera do wszystkich, nikt nie jest pozostawiony z boku, jednoczy wszystkich na wzór organizmu.
2. Organizuje i integruje wszystkie działania podejmowane przez duszpasterzy na różnych odcinkach, takich jak: katecheza, liturgia, życie rodzinne, młodzież, grupy formacyjne,  Caritas, posługi itd.
3. Tworzy całościowy plan rozwoju i wzrostu parafii, dzięki  opracowywanemu co roku programowi duszpasterskiemu stosownie do etapu drogi odnowy, który aktualnie realizuje.

Mamy tu do czynienia z duszpasterstwem wspólno­towym, organicznym i planowanym.

            Duszpasterstwo wspólnotowe realizuje się przez powołanie zespołu duszpasterskiego obejmującego kapłanów i świeckich, którzy wspólnie programują inicjatywy ewangelizacyjne. Wspólnie są też odpowiedzialni za prowadzenie parafii i jej działalność duszpasterską. Czuwają nad realizacją programu, zapraszając do współpracy możliwie jak najwięcej osób. Na zakończenie każdej inicjatywy dokonują oceny, jak przebiegała jej realizacja i w jakim stopniu został osiągnięty zamierzony cel.

            Duszpasterstwo organiczne realizuje się przez utworzenie struktur komunikacji, dzięki którym dociera się do każdej rodziny na terenie parafii. Parafię dzieli się na rejony i podrejony. W podrejonie powołuje się posłańców, każdy z nich ma pod opieką około dziesięciu rodzin, które odwiedza niosąc list informujący i zapraszający do wzięcia udziału w przygotowywanym wydarzeniu ewangelizacyjnym. Zadaniem posłańca jest również angażowanie ludzi do udziału w realizacji wydarzenia i zbieranie informacji zwrotnych od rodzin, które odwiedza.

            Duszpasterstwo planowane i programowane realizowane jest dzięki programowi duszpasterskiemu, który opracowywany jest na każdy rok pracy w parafii przez zespół duszpasterski, złożony z duchownych i świeckich. Wspomniany zespół odpowiada za realizację zaprogramowanych wydarzeń oraz dokonuje ich oceny. Przez doświadczenia takiego stylu pracy zespół duszpasterski ugruntowuje swoją wspólnotową świadomość, rozwija swoje umiejętności pracy zespołowej oraz wydoskonala swoje umiejętności duszpastersko – formacyjne. Można powiedzieć że jest w procesie ciągłej przemiany i rozwoju.

 Etapy projektu

            Droga odnowy i ewangelizacji parafii podąża przez trzy etapy dojrzewania i formacji wyznaczonych przez Rytuał Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych prowadzących do pełni chrześcijaństwa całej parafii jako podmiotu wspólnotowego.

Pierwszy etap – kerygmatyczny, w tym etapie duszpasterstwo jest prowadzone na poziomie ogólnoparafialnym. Następuje uwrażliwienie całego Ludu Bożego na wartość spotkania, braterstwa, pojednania i Kościoła. Przeżycie doświadczenia tych wartości dokonuje się podczas wydarzeń ewangelizacyjnych i prowadzi w kierunku uwrażliwienia na:

• potrzebę wzajemnego otwarcia się jednych na drugich, doświadczenia wartości spotkania, a także rąk wyciągniętych do powszechnej zgody między ludźmi,
• potrzebę przeżycia Kościoła jako komunii z Bogiem i komunii między sobą oraz doświadczenia braterskiej wspólnoty wierzących w Chrystusa.

Pierwszy etap kończy się powołaniem grup sąsiedzkich, małych wspólnot formacyjnych, które  tworzą rodziny mieszkające w sąsiedztwie, w tym osoby już zaangażowane we wspólnotach parafialnych.

Drugi etap – prekatechumenalny, realizuje się przez systematyczną ewangelizację grup sąsiedzkich.Na comiesięcznych spotkaniach podąża się w kierunku ugruntowania trzech podstawowych filarów wiary życia chrześcijańskiego, którymi są:  słowo Boże, wiara, osoba Jezusa Chrystusa.

            Etap ten kończy się celebracją wydarzenia Synodu Parafialnego. Podczas spotkań synodalnych grup sąsiedzkich, wierni odczytują wezwanie skierowane przez Jezusa do wspólnoty kościelnej, domagające się troski o ludzi potrzebują­cych, rodziny, młodzież i całą społeczność parafii. Owocem spotkań synodalnych są wypracowane przez parafian Dokumenty, zawierające odpowiedź daną Jezusowi na Jego oczekiwania wobec parafii. Oprócz tego, wierni formułują wyznanie wiary w Chrystusa, oparte na ich doświadczeniu Boga, które zostaje sprzężone z Credo Kościoła powszech­nego.

W trzecim etapie – katechumenalnym  dokonuje się systematyczna katecheza we wspólnocie sąsiedzkiej, która prowadzi w stronę uświadomienia sobie i przeżycia tajemnicy Ko­ścioła jako wspólnoty sakramentalnej i służebnej. Na tej drodze doświadczenia i refleksji, wspólnota przygotowuje własny projekt „drogi”, stając się świadoma swojego „bycia Kościołem”.

Celem i sensem tego etapu jest uczynienie wszystkiego, aby wspólnota, która uwierzyła w Chrystusa, przyjęła świadomie i w sposób dobrowolny chrzcielne zobowiązania. Aby dzięki temu osiągnęła swoją dojrzałość wspólnoty apostolskiej w służ­bie Królestwu Bożemu, która żyje tym, co głosi i celebruje, dając świadectwo miłości Ojca przez Chrystusa i w Duchu Świętym.

Podsumowanie

            Realizacja prezentowanego projektu daje wiele możliwości formacyjnych. Rozpoczyna ją formacja grupy animacyjnej, która w sposób świadomy i odpowiedzialny podejmuje współpracę w dziele odnowy parafii i Kościoła. Następnym krokiem jest formacja współpracowników duszpasterskich, którymi są osoby wchodzące w skład nowych struktur parafialnych. Formacja ta dokonuje się przez rekolekcje, sesje, dni skupienia oraz przy spotkaniach operacyjno – strategicznych, takich jak ocena działania i programowanie, przygotowywanie wydarzeń ewangelizacyjnych,  rozdanie listu itp.

             Warto zauważyć, że w tym przypadku mamy do czynienia z formacją integralną, która odwołuje się do podstawowych potrzeb duchowych człowieka, rozwoju i twórczości, inaczej mówiąc formacji i działania. Sama formacja bez twórczego zaangażowania po pewnym czasie traci swój sens i prowadzi do kryzysu. W przypadku osób zaangażowanych w realizację programu, służba, którą pełnią stawia wiele wyzwań, którymi nieraz trudno sprostać samemu. Te trudności pozwala przezwyciężyć systematyczna formacja. Mamy tu  do czynienia z formacją dokonującą się przez zdobywanie wiedzy zmieniającej myślenie i z formacją przez działanie, dającą doświadczenie duszpasterskie. Formowani współpracownicy duszpasterscy, stają się z kolei szczególnymi formatorami dla całej parafii poprzez budowanie wzajemnych relacji i dialogu między ludźmi. Dzięki temu powstaje w parafii ferment, ruch, napięcie, dialog. Model życia parafian zmienia się – z  modelu rytualnego, stagnacyjnego, milczącego powstaje model dynamiczny, oparty na dialogu i uczestnictwie –  powstaje Kościół „mówiący”.

Szczególną rolę formacyjną spełniają realizowane wydarzenia ewangelizacyjne, które wszystkim parafianom dają możliwość doświadczenia wartości, która jest zaproponowana. Wydarzenia te zmieniają mentalność parafian, ponieważ skierowane są do całego człowieka, do jego serca, umysłu i woli. Zmuszają do podjęcia decyzji i działania. Człowiek, który podejmuje decyzje, rozwija się i wzrasta oraz odkrywa siebie jako podmiot w Kościele.