Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji
Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji (PPOiE, alternatywna nazwa Nowy Obraz Parafii – NOP) to duszpasterski PROGRAM ODNOWY I EWANGELIZACJI życia Kościoła (w wymiarze parafii). Jest to projekt międzynarodowy, utworzony przez Grupę Promotorów Ruchu dla Lepszego Świata. Ideałem jest utworzenie parafii jako wspólnoty wspólnot, którymi są wspólnoty sąsiedzkie, oparte na więzi wiary i ludzkich relacjach.
Program ten obejmuje wszystkie wymiary życia parafii. Chodzi w nim o przemianę myślenia, zwyczajów, kultury, a także zaangażowanie wiernych w życie społeczne.
Proces budowania nowej wspólnoty parafialnej jest długotrwały i zakłada systematyczne, krok po kroku, angażowanie ludzi świeckich jako współpracowników i współodpowiedzialnych za rozwój wspólnoty parafialnej.
Realizacja programu tworzy nowy model duszpasterstwa oparty na budowanych od początku strukturach komunikacji i uczestnictwa oraz konstruowanym długoterminowym programie. Najpierw dokonuje się analizy i diagnozy sytuacji parafii celem rozpoznania problemu podstawowego, który uniemożliwia realizację wspólnotowej misji ewangelizacyjnej. Odpowiedzią i niejako antidotum na rozpoznany problem podstawowy ma być programowanie roku pracy duszpasterskiej.
Dzięki temu duszpasterstwo w parafii realizuje kryteria określone przez Sobór i dokumenty posoborowe:
- Obejmuje swoim zasięgiem wszystkich ochrzczonych oraz ludzi dobrej woli, dociera do wszystkich, nikt nie jest pozostawiony z boku, jednoczy wszystkich na wzór organizmu.
- Organizuje i integruje wszystkie działania podejmowane przez duszpasterzy na różnych odcinkach, takich jak: katecheza, liturgia, życie rodzinne, młodzież, grupy formacyjne, Caritas, posługi itd.
- Tworzy całościowy plan rozwoju i wzrostu parafii, dzięki opracowywanemu co roku programowi duszpasterskiemu stosownie do etapu drogi odnowy, który aktualnie realizuje.
Mamy tu do czynienia z duszpasterstwem wspólnotowym, organicznym i planowanym.
Duszpasterstwo wspólnotowe realizuje się przez powołanie zespołu duszpasterskiego obejmującego kapłanów i świeckich, którzy wspólnie programują inicjatywy ewangelizacyjne. Wspólnie są też odpowiedzialni za prowadzenie parafii i jej działalność duszpasterską. Czuwają nad realizacją programu, zapraszając do współpracy możliwie jak najwięcej osób. Na zakończenie każdej inicjatywy dokonują oceny, jak przebiegała jej realizacja i w jakim stopniu został osiągnięty zamierzony cel.
Duszpasterstwo organiczne realizuje się przez utworzenie struktur komunikacji, dzięki którym dociera się do każdej rodziny na terenie parafii. Parafię dzieli się na rejony i podrejony. W podrejonie powołuje się posłańców, każdy z nich ma pod opieką około dziesięciu rodzin, które odwiedza niosąc list informujący i zapraszający do wzięcia udziału w przygotowywanym wydarzeniu ewangelizacyjnym. Zadaniem posłańca jest również angażowanie ludzi do udziału w realizacji wydarzenia i zbieranie informacji zwrotnych od rodzin, które odwiedza.
Duszpasterstwo planowane i programowane realizowane jest dzięki programowi duszpasterskiemu, który opracowywany jest na każdy rok pracy w parafii przez zespół duszpasterski, złożony z duchownych i świeckich. Wspomniany zespół odpowiada za realizację zaprogramowanych wydarzeń oraz dokonuje ich oceny. Przez doświadczenia takiego stylu pracy zespół duszpasterski ugruntowuje swoją wspólnotową świadomość, rozwija swoje umiejętności pracy zespołowej oraz wydoskonala swoje umiejętności duszpastersko – formacyjne. Można powiedzieć że jest w procesie ciągłej przemiany i rozwoju.
Etapy projektu
Droga odnowy i ewangelizacji parafii podąża przez trzy etapy dojrzewania i formacji wyznaczonych przez Rytuał Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych prowadzących do pełni chrześcijaństwa całej parafii jako podmiotu wspólnotowego.
Pierwszy etap – kerygmatyczny, w tym etapie duszpasterstwo jest prowadzone na poziomie ogólnoparafialnym. Następuje uwrażliwienie całego Ludu Bożego na wartość spotkania, braterstwa, pojednania i Kościoła. Przeżycie doświadczenia tych wartości dokonuje się podczas wydarzeń ewangelizacyjnych i prowadzi w kierunku uwrażliwienia na:
- potrzebę wzajemnego otwarcia się jednych na drugich, doświadczenia wartości spotkania, a także rąk wyciągniętych do powszechnej zgody między ludźmi,
- potrzebę przeżycia Kościoła jako komunii z Bogiem i komunii między sobą oraz doświadczenia braterskiej wspólnoty wierzących w Chrystusa.
Pierwszy etap kończy się powołaniem grup sąsiedzkich, małych wspólnot formacyjnych, które tworzą rodziny mieszkające w sąsiedztwie, w tym osoby już zaangażowane we wspólnotach parafialnych.
Drugi etap – prekatechumenalny, realizuje się przez systematyczną ewangelizację grup sąsiedzkich.Na comiesięcznych spotkaniach podąża się w kierunku ugruntowania trzech podstawowych filarów wiary życia chrześcijańskiego, którymi są: słowo Boże, wiara, osoba Jezusa Chrystusa.
Etap ten kończy się celebracją wydarzenia Synodu Parafialnego. Podczas spotkań synodalnych grup sąsiedzkich, wierni odczytują wezwanie skierowane przez Jezusa do wspólnoty kościelnej, domagające się troski o ludzi potrzebujących, rodziny, młodzież i całą społeczność parafii. Owocem spotkań synodalnych są wypracowane przez parafian Dokumenty, zawierające odpowiedź daną Jezusowi na Jego oczekiwania wobec parafii. Oprócz tego, wierni formułują wyznanie wiary w Chrystusa, oparte na ich doświadczeniu Boga, które zostaje sprzężone z Credo Kościoła powszechnego.
W trzecim etapie – katechumenalnym dokonuje się systematyczna katecheza we wspólnocie sąsiedzkiej, która prowadzi w stronę uświadomienia sobie i przeżycia tajemnicy Kościoła jako wspólnoty sakramentalnej i służebnej. Na tej drodze doświadczenia i refleksji, wspólnota przygotowuje własny projekt „drogi”, stając się świadoma swojego „bycia Kościołem”.
Celem i sensem tego etapu jest uczynienie wszystkiego, aby wspólnota, która uwierzyła w Chrystusa, przyjęła świadomie i w sposób dobrowolny chrzcielne zobowiązania. Aby dzięki temu osiągnęła swoją dojrzałość wspólnoty apostolskiej w służbie Królestwu Bożemu, która żyje tym, co głosi i celebruje, dając świadectwo miłości Ojca przez Chrystusa i w Duchu Świętym.
Podsumowanie
Realizacja prezentowanego projektu daje wiele możliwości formacyjnych. Rozpoczyna ją formacja grupy animacyjnej, która w sposób świadomy i odpowiedzialny podejmuje współpracę w dziele odnowy parafii i Kościoła. Następnym krokiem jest formacja współpracowników duszpasterskich, którymi są osoby wchodzące w skład nowych struktur parafialnych. Formacja ta dokonuje się przez rekolekcje, sesje, dni skupienia oraz przy spotkaniach operacyjno – strategicznych, takich jak ocena działania i programowanie, przygotowywanie wydarzeń ewangelizacyjnych, rozdanie listu itp.
Warto zauważyć, że w tym przypadku mamy do czynienia z formacją integralną, która odwołuje się do podstawowych potrzeb duchowych człowieka, rozwoju i twórczości, inaczej mówiąc formacji i działania. Sama formacja bez twórczego zaangażowania po pewnym czasie traci swój sens i prowadzi do kryzysu. W przypadku osób zaangażowanych w realizację programu, służba, którą pełnią stawia wiele wyzwań, którymi nieraz trudno sprostać samemu. Te trudności pozwala przezwyciężyć systematyczna formacja. Mamy tu do czynienia z formacją dokonującą się przez zdobywanie wiedzy zmieniającej myślenie i z formacją przez działanie, dającą doświadczenie duszpasterskie. Formowani współpracownicy duszpasterscy, stają się z kolei szczególnymi formatorami dla całej parafii poprzez budowanie wzajemnych relacji i dialogu między ludźmi. Dzięki temu powstaje w parafii ferment, ruch, napięcie, dialog. Model życia parafian zmienia się – z modelu rytualnego, stagnacyjnego, milczącego powstaje model dynamiczny, oparty na dialogu i uczestnictwie – powstaje Kościół „mówiący”.
Szczególną rolę formacyjną spełniają realizowane wydarzenia ewangelizacyjne, które wszystkim parafianom dają możliwość doświadczenia wartości, która jest zaproponowana. Wydarzenia te zmieniają mentalność parafian, ponieważ skierowane są do całego człowieka, do jego serca, umysłu i woli. Zmuszają do podjęcia decyzji i działania. Człowiek, który podejmuje decyzje, rozwija się i wzrasta oraz odkrywa siebie jako podmiot w Kościele.
Parafia w ciągłej odnowie
Książka ta powstała dlatego, że 30 lat temu, w ramach przygotowań do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, zakochaliśmy się w Kościele, który jest szkołą i domem komunii. Wtedy Kościół tak był nam przestawiany przez św. Jana Pawła II. A my wówczas mieliśmy okazję spotkać się i zapoznać się z propozycją duszpasterską, która obiecywała wprowadzić ten ideał w realia naszych parafii.
Od tamtego czasu zdobyliśmy już niemałe doświadczenie, z miłością do Kościoła towarzysząc duchowemu wzrastaniu kilkudziesięciu konkretnych i różnorodnych wspólnot parafialnych w Polsce, zarówno miejskich jak i wiejskich.
Uwierzyliśmy więc, że nasze parafie mogą być wspólnotą, która jednocześnie jest różnorodna, dynamiczna i ciągle otwarta na świat. Bo otaczającej rzeczywistości nie chcemy postrzegać jako zagrożenie, ale przede wszystkim jako wyzwanie, które ciągle na nowo sprawdza jak bardzo kochamy Kościół Chrystusowy i jego misję.
Dlatego wciąż z nadzieją podejmujemy nowe wyzwania ciągle zmieniających się realiów duszpasterstwa parafialnego, o czym wspomina we wstępie do książki pasterz Archidiecezji Wrocławskiej, uważnie obserwujący przemianę duchową kilku parafii wcielających tą propozycję w jego diecezji.
Książka ta jest zaproszeniem do refleksji i współpracy wszystkich, których interesuje duszpasterstwo parafialne rozumiane jako towarzyszenie w duchowym wzrastaniu wspólnot parafialnych jako całości. Powstała ona w oparciu o doświadczenie duszpasterskie konkretnych parafii z różnych stron Polski. Jesteśmy przekonani, że każdy, kto traktuje pracę duszpasterską jako poważne wyzwanie, znajdzie tutaj dla siebie wiele solidnych i sprawdzonych inspiracji.
Chętnie też dzielimy się naszym doświadczeniem i jesteśmy gotowi do współpracy.
(...) Dlatego z radością, ale i nieskrywaną nadzieją, przyjmuję pomysł przygotowania kolejnego już wydania publikacji pt. „Parafia w ciągłej odnowie”, wierząc, że będzie ona przede wszystkim inspirowała zarówno duszpasterzy jak i osoby świeckie do tego, by wsłuchać się w głos Ducha Świętego. On dodaje odwagi do tego, by marzyć o Kościele, który będzie na miarę oczekiwań Jezusa Chrystusa względem każdego z nas. Poza niewątpliwie wartościowymi: częścią teologiczną i wskazaniami praktycznymi, cieszy mnie rozdział, zawierający konkretne przykłady parafii, które przystąpiły do programu odnowy, a szczególnie wypowiedzi osób zaangażowanych w to dzieło. Wierzę bowiem, że świadectwo ma moc przyciągania i że ono będzie inspirowało kolejne wspólnoty do tego, by podejmować proces nawrócenia pastoralnego, stając się Kościołem o jakim marzy Chrystus.
abp Józef Kupny
Jak kupić książkę?
Aby nabyć książkę prosimy o kontakt na jeden z podanych poniżej adresów mailowych:
Nie ma ewangelizacji bez rzetelnej formacji świeckich w parafii
Od kilkunastu lat doświadczam Duszpasterstwa organicznego, dynamicznego, dzięki mojemu zaangażowaniu w Grupie Promotorów Ruchu dla Lepszego Świata. Grupa ta służy Kościołowi projektami duszpasterskimi w wielu miejscach na świecie. Są one praktycznym przełożeniem nauczania Soboru Watykańskiego II na projekty operacyjne służące do realizacji wskazań soborowych. Głównymi projektami, którymi służy Grupa są: Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji, Diecezjalny Projekt Odnowy i Ewangelizacji, Wstępny Projekt Odnowy Zgromadzeń Zakonnych i inne. Doświadczyłem osobiście skuteczności programu parafialnego będąc proboszczem w parafii św. Barbary w Łęcznej, która do dziś go realizuje. Obecnie służę pomocą w rozpoczynaniu tegoż programu oraz towarzyszę parafiom w jego realizacji w Polsce, na Białorusi, Ukrainie, Mołdawii i Łotwie. Jest to dla mnie fascynujące doświadczenie, które czyni moje życie niezwykłą przygodą z Kościołem
Powiem sąsiadowi, w co wierzę
Co zrobić, żeby ożywić parafię? Czy jest jakiś sposób, by ludzie, którzy przychodzą do kościoła, mogli bliżej się poznać? No i w końcu jak skutecznie przekazywać im Ewangelię?
Parafia dobrych znajomych
„Pączek w klatce” to jeden ze sposobów na dobre sąsiedztwo, które buduje wspólnotę parafialną.
Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Na czym polega odnowa Kościoła, jak tworzyć wspólnotę parafialną, w końcu, jak zaangażować każdego parafianina i księdza do wspólnych działań duszpasterskich? Na powyższe i inne pytania odpowiada ks. Stanisław Zając, opiekun Projektu Odnowy i Ewangelizacji Parafii w diecezji lubelskiej. Projekt, którym się zajmuje, powstał z nauczania Soboru Watykańskiego II o tym, że parafia jest wspólnotą wspólnot, więc wszyscy wraz z duszpasterzem powinni być zaangażowani w dzieło ewangelizacji. Ks. Stanisław od wielu jest moderatorem i promotorem tego ruchu w Europie Wschodniej, w tym w Ukrainie. Tym razem przywiózł projekt do Manikowiec obwodu chmielnickiego. Opowiada, jak zrobić, by parafia prowadziła duszpasterstwo wspólnotowe, organiczne i dynamiczne. Zaleca każdemu szukać swego miejsca w realizacji powołania, tym samym odkrywać swoją podmiotowość w Kościele.
Dane kontaktowe:
- ks. Stanisław Zając, tel. , moc.e1729043851vilsw1729043851odniw1729043851@caja1729043851z.s1729043851
- Więcej informacji:
- Ogólne informacje: http://www.mmmorg.parafia.info.pl/?p=main&what=63
- lista parafii w programie: http://www.mmmorg.parafia.info.pl/?p=main&what=59
Parafie w programie:
Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubszy
Nasza Parafia jest parafią wiejską. Została erygowana w 1945 roku. Obecnie liczy ponad 2000 mieszkańców. Kościół Katolicki w Lubszy wybudowano ok. 1707r. a w 1945r. został niemal doszczętnie zniszczony przez…
Parafia pw. Maryi Matki Bożej w Jawidzu-Rokitnie – Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Parafia powstała (została erygowana) 30.12.1988 r. przez wyłączenia z obszaru par. Bystrzyca (dek. łęczyński) i Niemce (dek. lubartowski). Początkowo należała do dek. łęczyńskiego, a od 1994 r. – do lubelskiego…
Parafia pw. św Mikołaja w Hrubieszowie – Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Rys historyczny: Parafia została erygowana w r. 1400. Do niedawna była jedyną w Hrubieszowie. Największy podział terytorialny parafii dokonał się w 2001 r i od tej pory w mieście jest…
Parafia pw. św. Urszuli Ledóchowskiej w Malborku – Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Parafia św. Urszuli Ledóchowskiej jest jedna z siedmiu parafii w 38 tysięcznym Malborku. Powstała 1 lipca 1989r. Zamieszkuje w niej prawie 9 tysięcy osób. Kościół parafialny jest w budowie. Sprawujemy…
Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szówsku – Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szówsku, to parafia podmiejska (k. Jarosławia). Została erygowana (powołana do istnienia jako samodzielna parafia) w styczniu 1943 roku. Liczy ok. 2 500 mieszkańców.…
Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Krośnie (Polanka) – Parafialny Projekt Odnowy i Ewangelizacji
Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski jest jedną z dziewięciu parafii 50-tysięcznego Krosna, w Archidiecezji Przemyskiej. Samodzielna parafia powstała w 1928 r., na odłączonym od Jedlicza osiedlu Polanka-Karol, zamieszkałym wówczas…
Parafia pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy – Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji
Parafia rozpoczęła PPOiE we Wrześniu 2020r. Został on zaproponowany przez nowego proboszcza, ks. Mieczysława Janczyszyna. Spotkał się on z Programem podczas swojej pracy misyjnej na Białorusi. Ideał naszej parafii: Stworzenie…
Parafia pw. św. Barbary w Łęcznej – Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji
Nasza parafia jest jedną z trzech parafii w samym mieście liczącym około 20 tyś. Mieszkańców. Do parafii należy też jedna wioska. Parafia liczy 9750 mieszkańców. Kiedy parafia rozpoczęła proces odnowy…