Synod o synodalności w naszej parafii – pytania, odpowiedzi, wnioski [Parafia pw. świętej Rodziny w Poznaniu]
Kiedy piszemy ten artykuł razem z ks. proboszczem Jackiem Maćkowiakiem, Kościół przygotowuje się do synodu kontynentalnego w Pradze, po wydaniu Syntezy Krajowej, która zebrała odpowiedzi ze wszystkich polskich diecezji. Nie były to łatwe pytania, gdyż dotykały całości Kościoła i naszej osobistej relacji z nim, a także ukazujące, jak bardzo głodni jesteśmy rozmowy i relacji bezpośredniej. Odpowiedzi i poruszane problemy sięgały o wiele dalej niż sama synodalność, która była tematem Synodu. Syntezę krajową, jak i wszystkie niezbędne materiały wraz z opracowaniem naszej syntezy diecezjalnej można pobrać ze strony: synodpoznan.pl
Nasza parafia bardzo szybko rozpoczęła pracę nad włączeniem się do Synodu, o którym informowaliśmy na bieżąco na łamach naszej gazetki oraz poprzez ogłoszenia duszpasterskie. Jesteśmy po serii spotkań, na których zebrała się grupa reprezentantów w wieku od 17 do 73 lat. Padło wiele pomysłów, mówiono o tym, co dobre i trudne jest w parafii, oraz padło wiele pytań, na które razem z Księdzem proboszczem Jackiem Maćkowiakiem postaramy się odpowiedzieć.
Zanim jednak przejdziemy do pytań synodalnych i odpowiedzi przedstawiamy dwa ważne wyjaśnienia. Po pierwsze, uznaliśmy wspólnie (w gronie Rady Duszpasterskiej), że Nasza Wspólnota będzie idealnym miejscem do przekazania odpowiedzi na nurtujące parafian pytania, a za nią również parafialna strona internetowa. Chcemy by przekazywane treści trafiły do każdego domu w sposób jak najszybszy i najprostszy. A po drugie, podczas spotkań synodalnych padło dużo pytań odnośnie Rady Duszpasterskiej, dlatego Kasia Maciejewska przygotowała osobny artykuł na ten temat, do lektury którego serdecznie zapraszamy.
Zatem przejdźmy do tego co najważniejsze: pytań, odpowiedzi i wniosków.
Powinna być dostępna „statystyka” apostazji, by znać skalę problemu globalną i lokalną w parafii.
Ksiądz Proboszcz – Każda apostazja jest bardzo trudnym i bolesnym doświadczeniem w mojej pracy duszpasterskiej. Spotkanie konkretnego człowieka – Parafianina z proboszczem w biurze parafialnym w tej sprawie sygnalizuje możliwość kryzysu pojawiającego się we wspólnocie parafialnej, ale także i przede wszystkim kryzys wiary człowieka. Apostaci (są to osoby życzliwe i kulturalne, otwarte na rozmowę) to najczęściej od dłuższego czasu, a nawet lat nie związani ze wspólnotą Kościoła, także tego parafialnego. Tak naprawdę brakuje u tych osób wiary oraz modlitwy i życia sakramentalnego. Uzasadnienia apostazji są szablonowe i standardowe, jednakże mogą uzewnętrzniać trudność odnalezienia się we wspólnocie Kościoła i identyfikacji z nim. To jest wyzwaniem dla kapłana.
Nie zmienia to faktu, że Proboszcz w sposób szczególny jest odpowiedzialny za każdego parafianina i musi być zatroskany o zbawienie każdego, kto należy do wspólnoty parafialnej. Staram się apostatów otaczać modlitwą.
Od początku 2022 roku do dnia dzisiejszego było 9 apostazji.
Dodawanie do Mszy św. elementów, które mają ją uzupełniać (np. modlitwa do św. Michała Archanioła), tak jakby Msza św. nie była najlepszą formą modlitwy i czegoś jej brakowało.
Modlitwa do świętego Michała Archanioła została ułożona w 1884 r. przez papieża Leona XIII. Papież zadekretował wtedy, żeby ta właśnie modlitwa była odmawiana po każdej Mszy Świętej w całym Kościele. Sobór Watykański II zdjął ten obowiązek zachęcając jednak, by modlitwa była odmawiana prywatnie. Jednakże Jan Paweł II w 1984 r., podczas międzynarodowego Roku Rodziny poprosił wszystkich katolików, by wrócili do praktyki odmawiania tej modlitwy po każdej Mszy św. przestrzegając o poważnym niebezpieczeństwie duchowym i fizycznym. A w 1994 roku powiedział: Niech ta modlitwa umacnia nas do walki duchowej, o której mowa w Liście do Efezjan: W końcu bądźcie mocni w Panu – siłą Jego potęgi (Ef 6, 10). A jest to ta sama walka, do której odnosi się Apokalipsa, przywołując przed nasze oczy obraz św. Michała Archanioła. Przed oczami papieża Leona XIII była zapewne właśnie ta scena, kiedy pod koniec XIX stulecia zapoczątkował specjalną modlitwę do św. Michała.
Msza Święta jest modlitwą modlitw i niczego jej nie brakuje. Dlatego modlitwa do św. Michała Archanioła odbywa się po błogosławieństwie i znaku krzyża, czyli de facto po zakończonej Eucharystii. Modląc się w ten sposób odpowiadamy na prośbę papieży, wierząc, że oddajemy się także pod opiekę św. Michała Archanioła jako parafia i jako my sami, zachęcając także o pamiętaniu o tej ważnej modlitwie i odmawianiu jej także prywatnie.
Ksiądz Proboszcz – Modlitwa do Świętego Michała Archanioła została wprowadzona w naszej parafii na prośbę Rady Duszpasterskiej.
Homilie powinny bardziej odnosić się do życia współczesnego.
Ksiądz Proboszcz – Na mediach społecznościowych parafia Świętej Rodziny w Poznaniu została oceniona na 4/5. (zakładając, że sondaże w sprawach duchowych są właściwe). Wśród oceniających były wypowiedzi wskazujące na dobry poziom homilii głoszonych w naszej parafii. Wiem, że Parafianie doceniają fakt, że nie ma w nich polityki.
Niech Duch Święty dopomaga, by one jeszcze bardziej odpowiadały na potrzeby duchowe naszych Parafian. Cieszy fakt, że jest to ważna sprawa dla Parafian i to, że homilie są uważnie wysłuchane i pobudzają do refleksji i dyskusji.
Co właściwie jest misją Kościoła?
Ksiądz Proboszcz – Najważniejszym zadaniem Kościoła jest doprowadzenie ludzi do zbawienia. To wszystko, co Kościół z woli Boga czyni: głoszenie Ewangelii, sprawowanie sakramentów, posługa miłości ma prowadzić do uświęcenia ludzi.
Kościół ma ukazywać Jezusa Chrystusa jako jedynego Odkupiciela człowieka.
Brak katechezy dla dorosłych — kerygmatu.
Piotr Siwiński – Od 2014 roku w naszej parafii odbywają się regularne katechezy dla dorosłych przed przyjęciem sakramentu chrztu. Jeszcze wcześniej funkcjonowała Szkoła Duchowego Wzrostu, której katechezy dedykowane były dla osób dorosłych. Dodatkowo, kiedy istnieje taka potrzeba odbywają się katechezy dorosłych przed przyjęciem chociażby sakramentu bierzmowania. Dodatkowo wielu wydarzeniom parafialnym, od jakiegoś czasu, towarzyszą świadectwa i głoszenie kerygmatu. Od grudnia 2022 r. w naszej parafii przyjmie misję kanoniczną i odnowi na kolejny rok w sumie siedmiu świeckich katechistów, przed którymi stanie zadanie głoszenia katechezy dla dorosłych częściej niż do tej pory ma to miejsce.
Jeżeli misja Kościoła ma być efektywna (nie efektowna), musi być zwiększony udział świeckich w decydowaniu.
Piotr Siwiński – W parafii działa aktywnie Rada Duszpasterska i Rada Ekonomiczna, składająca się z licznej grupy osób świeckich, o czym można przeczytać w osobnym artykule. Dodatkowo większość wspólnot jest prowadzona przez osoby świeckie. Wspólnoty te organizują wiele wydarzeń, nie tylko modlitewnych. Do tego mamy świeckich katechistów, katechetów i wiele osób świeckich zaangażowanych w życie parafii. Zapraszamy nadal wszystkich chętnych, którzy chcą dodać swoją cegiełkę do wspólnego budowania i umacniania naszej wspólnoty parafialnej.
Ksiądz Proboszcz – Jako Proboszcz staram się, aby osoby, które pragną zaangażować się w życie kościoła parafialnego miały otwartą przestrzeń do działania. Od ich zaangażowania zależy kondycja parafii i jest ono wielkim wsparciem dla duszpasterzy. Tutaj pragnę podziękować tym, którzy wkładają w naszą parafię wiele sił, pracy, czasu, a przede wszystkim serca, ukazując, że parafia jest naszą wspólną sprawą.
Przestrzeń do spotkania poza liturgią np. kawiarenka parafialna, w której można porozmawiać również o sprawach wiary.
Piotr Siwiński – Od niedawna, a dokładnie od momentu zakończenia remontu Centrum Duszpasterskiego, została wznowiona działalność parafialnej kawiarenki. Serdecznie zapraszamy wszystkich do odwiedzania tego miejsca w niedzielne południe, by spotkać się razem, zjeść ciacho i porozmawiać o sprawach wiary. Wszystko jest i funkcjonuje.
Ksiądz Proboszcz – Raduję się, że Centrum Duszpasterskie jest miejscem formacji duchowej, ale też miejscem, gdzie można spotkać się z drugim człowiekiem, posiedzieć, porozmawiać. Może ono Wam służyć jako miejsce spotkań rodzinnych przy okazji uroczystości religijnych. Szczególnie teraz, po czasie pandemii, jest ważne odbudowanie relacji ludzkich, rodzinnych, przyjacielskich. W parafii Świętej Rodziny powinien panować rodzinny klimat.
Świeccy powinni być nie tylko dopuszczani, ale wręcz zachęcani do udziału w życiu parafii i zarządzaniu nią, tak aby proboszcz mógł być duszpasterzem, który dba o wszystkich.
Ksiądz Proboszcz – Z okazji rocznicy konsekracji naszego kościoła można było zobaczyć dokumentację, z której wynika fakt, że wiele osób było zaangażowanych w powstanie naszej parafii, budowę naszego kościoła i wspólnoty parafialnej. Do dnia dzisiejszego jest ta świadomość współodpowiedzialności za parafię i w tym miejscu pragnę szczerze podziękować Parafianom, na których pracę i służbę można zawsze liczyć i których oddania nie da się przecenić. Widać w tym wszystkim autentyczną miłość do parafii.
Skrzynka kontaktowa, anonimowa aby ułatwić „feedback” i komunikację od parafian, dzięki czemu łatwiej będzie rozeznać potrzeby i łatwiej będzie podejmować jakiekolwiek decyzje.
Piotr Siwiński – Jest to bardzo dobry pomysł. Wiem też, że praktykowany jest kontakt mailowy do parafii, gdzie wiele osób zadaje pytania, anonimowo. Dodatkowo zachęcam wszystkie osoby, które chciałyby porozmawiać w tonie synodalnym do bezpośredniego kontaktu ze mną lub na maila synodalnego. Zapewniam, że każdy głos będzie wysłuchany. Kontakt można uzyskać poprzez zakładkę o Synodzie na stronie internetowej parafii lub kiedy nie ma takiej możliwości dzwoniąc lub odwiedzając kancelarię parafialną. Zapraszam.
Ksiądz Proboszcz – Zawsze jestem gotowy na rzeczowy, konkretny dialog z drugim człowiekiem. Staramy się w biurze parafialnym odpowiadać na każdy sensowny mail.
Możliwość spotkania wcześniej w kościele niż na godzinę, by moc wejść w dialog z parafianami, ogłosić pewne rzeczy, zachęcić do współpracy.
Piotr Siwiński – Myślę, że taka możliwość istnieje i jest to bardzo fajny i wykonalny pomysł, gdyż kościół jest otwarty cały dzień i można przyjść dużo wcześniej przed Eucharystią. Jeżeli byłyby chętne osoby, to myślę, że to kwestia opracowania tego pomysłu z księdzem Proboszczem by było to odpowiednio ogłoszone. Co Ksiądz na to?
Ksiądz Proboszcz – Nie bardzo wiem jak miałoby to sprawnie funkcjonować.
Ambona nie jest pulpitem do wszystkiego — powinna służyć wyłącznie do odczytywania czytań z Pisma Świętego i ich wyjaśniania.
Ksiądz Proboszcz – Myślę, że ambona nie jest nadużywana w naszej parafii. Służy do proklamacji Słowa Bożego, głoszenia homilii bądź świadectwa wiary. Ogłoszenia parafialne, które czytam z ambony, gdy inny ksiądz jest celebransem są też wyrazem szacunku do Parafian, którym pragnę przekazać dobre, Boże słowo.
Datkomat w kościele.
Ksiądz Proboszcz – Terminal płatniczy posiadamy w biurze parafialnym. Obecność datkomatu w kościele pewnie wymusi sytuacja zewnętrzna.
Sprawozdania z działań rady parafialnej.
Ksiądz Proboszcz – Jak najbardziej Parafianie powinni wiedzieć o istotnych ustaleniach, decyzjach podejmowanych podczas spotkań PRD. Najbardziej sprawnym kanałem przekazu strona internetowa i gazetka parafialna.
Ks. Jacek Maćkowiak
Piotr Siwiński