Prezentacja raportów 10 grup badawczych ustanowionych przez papieża Franciszka - podgrupa 7 - Biskup - ojciec i sędzia - Pierwsza Kongregacja Generalna - Synod - dzień 1 (2.10.2024r)

Pierwsza Kongregacja Generalna
2 października 2024 r.
PREZENTACJA RAPORTÓW 10 GRUP ROBOCZYCH USTANOWIONYCH PRZEZ PAPIEŻA FRANCISZKA
Podgrupa 7
Biskup – ojciec i sędzia
[Tłumaczenie automatycznie DeepL]
Wymiar sprawiedliwości jest integralną częścią pasterskiej władzy biskupa.[1] Jak podkreśla system kanoniczny: “W każdej diecezji i we wszystkich sprawach, które nie są wyraźnie wyłączone przez prawo, sędzią pierwszej instancji jest biskup diecezjalny, który może sprawować władzę sądowniczą osobiście lub za pośrednictwem innych osób, zgodnie z następującymi kanonami”,[2] zazwyczaj za pośrednictwem wikariusza sądowego. Wyjątek stanowią przypadki wskazane w MP Mitis Iudex Dominus Jesus.[3]
W tym względzie ważne jest, aby pamiętać, że “relacje między biskupem a jego prezbiterium muszą być inspirowane i karmione miłością i wizją wiary, tak aby ich więzi prawne, wynikające z Boskiej konstytucji Kościoła, jawiły się jako naturalna konsekwencja duchowej komunii każdego z nich z Bogiem (por. J 13, 35)”.[4]
Nie wydaje się więc możliwe wyraźne oddzielenie pasterskiego munus biskupa od jego władzy sądowniczej. Jest to również prawdą, jeśli weźmiemy pod uwagę, że biskup jest nie tylko ojcem dla kapłanów, ale także ojcem dla wszystkich wiernych, w tym ofiar nadużyć, którzy szukają sprawiedliwości. Należy jednak pamiętać, że funkcje sędziego mogą być delegowane. We wstępnej fazie dochodzenia biskup może wyznaczyć kogoś innego do nadzorowania dochodzenia, pozostawiając mu odpowiedzialność za sporządzenie ostatecznej decyzji w sprawie wyników. W postępowaniu karnym, sądowym lub administracyjnym biskup może przekazać dochodzenie, a nawet decyzję innym osobom. W takim przypadku biskup zachowałby odpowiedzialność wynikającą z jego urzędu, nie angażując się osobiście. Jednakże, jako ordynariusz kapłana, jego obowiązkiem pozostaje egzekwowanie wyroków lub dekretów.
Jeśli chodzi o obecną praktykę Dykasterii Nauki Wiary, prawo przewiduje już szeroką możliwość delegacji i nie ma przeszkód dla takiej delegacji, zarówno w odniesieniu do wstępnego dochodzenia, jak i ewentualnego procesu.

W przypadku procesu administracyjnego delegacja ad omnia zakłada swobodę delegata w przeprowadzeniu całego procesu (w tym ostatecznego dekretu), tak aby to on zawsze oceniał wszelkie remonstratio ze strony sprawcy, jako autor ostatecznego dekretu.
Jeśli chodzi o proces sądowy, biskup może powierzyć proces karny stałemu trybunałowi już ukonstytuowanemu (diecezjalnemu, międzydiecezjalnemu, krajowemu) lub ustanowić go ad hoc, zawsze z poszanowaniem porządku prawnego. Po ustanowieniu trybunału kolegialnego biskup nie może już ingerować w postępowanie.
W związku z tym obecny system kanoniczny oferuje już biskupowi różne możliwości delegowania jego zadań sądowych, jeśli sobie tego życzy. Możliwość ta może być jeszcze łatwiej wykorzystana tam, gdzie istnieją regionalne lub krajowe sądy karne, które mogą również zagwarantować większą bezstronność w podejmowaniu decyzji. Tam, gdzie brakuje takich struktur, biskupi zawsze mogą zwrócić się o pomoc do Stolicy Apostolskiej.
[1] Por. Dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów, art. 158.
[2] Can. 1419 §1.
[3] Por. preambuła, kryteria III.
[4] Por. Dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów, art. 76. 76.
Prezentacja raportów 10 grup badawczych ustanowionych przez papieża Franciszka - podgrupa 7 - Biskup - ojciec i sędzia - Pierwsza Kongregacja Generalna - Synod - dzień 1 (2.10.2024r) - transmisja
Kanały YT na których mogą być dostępne udostępniane transmisje w innych wersjach językowych



