Prezentacja raportów 10 grup badawczych ustanowionych przez papieża Franciszka - Grupa 4 - Rewizja Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis w perspektywie synodu misyjnego (SP 11) - Pierwsza Kongregacja Generalna - Synod - dzień 1 (2.10.2024r)
Pierwsza Kongregacja Generalna
2 października 2024
Prezentacja raportów 10 grup badawczych ustanowionych przez papieża Franciszka
Grupa 4
Rewizja Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis w perspektywie synodu misyjnego (SP 11)
(tłumaczenie automatyczne DeepL)
Metodologia i ścieżka
Grupa spotyka się co dwa tygodnie i inspiruje się metodą Rozmów w Duchu, aby zwiększyć wkład każdego członka Grupy. Punktami odniesienia do refleksji są Ratio fundamentalis i inne dokumenty dotyczące formacji wyświęconych szafarzy, sprawozdanie podsumowujące zgromadzenie synodalne z października 2023 r. oraz Instrumentum laboris na drugą sesję.
Dotychczasowe badania i dyskusje opierały się na trzech pytaniach wskazanych w Zarysie pracy , który wzywa Grupę do przeprowadzenia „przeglądu formacji do posługi święceń i rewizji Ratio fundamentalis w perspektywie misyjnego Kościoła synodalnego”:
- Jakie aspekty, kryteria, zapisy obecnej Ratio Fundamentalis odpowiadają obliczu misyjnego Kościoła synodalnego, a które z nich najbardziej wymagają przemyślenia?
- Jakich wyborów należy dokonać, aby lepiej połączyć ścieżki formacji do posługi święceń z tymi proponowanymi dla innych postaci posługiwania (posługi ustanowione i „de facto”)?
- Jakie zmiany można przewidzieć w celu odpowiedniego uznania kompetencji Konferencji Biskupich w różnych kontekstach?
Rozważania i kierunki, które pojawiły się do tej pory
Zauważono, że obecna Ratio Fundamentalis pochodzi dopiero z 2016 roku i wniosła – także dzięki osobistemu zaangażowaniu papieża Franciszka – ważne nowe akcenty zgodne z Kościołem synodalnym i misyjnym, w tym nacisk na uczniostwo jako podstawową nutę formacji początkowej i ciągłej oraz niezbędny warunek wstępny upodobnienia się do Chrystusa Pasterza i Sługi; zasadniczo wspólnotowy wymiar formacji; potrzebę formacji integralnej, która przywiązuje należytą wagę do wymiaru ludzkiego i afektywnego, a także duchowego, intelektualnego i duszpasterskiego; oraz większą uwagę na rozeznanie powołania.
Będąc dość świeżym dokumentem, obecne Ratio jest nadal wdrażane. Między innymi, wychodząc od niego, na całym świecie przygotowywane są Ratio Nationales , z których część została już potwierdzona przez Dykasterię ds. duchowieństwa, podczas gdy inne są w fazie początkowej, a inne wciąż są opracowywane. Nie wydaje się zatem stosowne, aby w tym czasie myśleć o przeróbce Ratio, jak podkreślił papież Franciszek w swoim przemówieniu do Zgromadzenia Plenarnego Dykasterii ds. Duchowieństwa 6 czerwca 2024 r.: „ Ratio Fundamentalis zostało zrobione: nie ma potrzeby tworzenia kolejnego. Kontynuujmy pracę nad tym dokumentem”.
Z drugiej strony, sprawozdanie podsumowujące z pierwszej sesji Synodu i Instrumentum laboris na drugą sesję gromadzą i dostarczają szeregu przykładów związanych z drogą Kościoła synodalnego i misyjnego w obecnych zmieniających się czasach, których nie można zignorować, w tym możliwości pogłębienia relacyjnej tożsamości posługi święceń, w dialogu z innymi posługami, definiując ją „w i przez” lud Boży; potrzeba formacji bardziej zanurzonej w doświadczeniu Ludu Bożego z jego różnymi charyzmatami i posługami oraz w kontakcie z ubogimi; momenty wspólnej formacji świeckich, osób konsekrowanych, wyświęconych szafarzy i seminarzystów, które sprzyjają wzajemnemu poznaniu i współpracy; większy udział wszystkich elementów Ludu Bożego w formacji wyświęconych szafarzy, ze szczególnym uwzględnieniem wkładu kobiet i rodzin; uczenie się umiejętności niezbędnych dla Kościoła synodalnego, takich jak słuchanie, dialog, współodpowiedzialność i rozeznawanie wspólnotowe; pilna potrzeba odpowiedzi na misyjny mandat Jezusa.
Wszystko to może prowadzić do refleksji nad możliwością zredagowania preambuły do Ratio Fundamentalis , która z jednej strony jasno określi relacyjną tożsamość wyświęconych szafarzy w Kościele synodalnym i misyjnym, a z drugiej wskaże zasady i kryteria wdrażania Ratio Fundamentalis i Ratio Nationales w zgodzie z tymi eklezjologicznymi i misjologicznymi ramami.
Niektóre przypadki i twórcze napięcia
Wśród elementów zebranych do tej pory, wskazujemy na niektóre przypadki i twórcze napięcia, o których należy pamiętać:
- Unikać pojmowania modułu seminaryjnego jako przedłużonego doświadczenia z dala od Ludu Bożego, przewidując inne moduły formacyjne, udział świeckich w planowaniu formacji oraz włączenie innowacyjnych i misyjnych doświadczeń, nie alternatywnych, ale uzupełniających proces formacji seminaryjnej.
- Zapewnić niezbędny czas i przestrzeń („rozejść się”), aby pogłębić i zweryfikować powołanie do posługi święceń i charyzmat celibatu w intensywnym życiu duchowym naznaczonym strzeżonymi i kierowanymi rytmami. Jednocześnie należy zapewnić szeroką ekspozycję na zwykłe życie i życie wspólnot chrześcijańskich przez cały okres, aby sprzyjać solidnemu integralnemu dojrzewaniu.
- Zachęcać do bardziej wspólnej formacji wyświęconych kapłanów z innymi posługami, powołaniami i charyzmatami, tak aby kandydaci nauczyli się angażować we wspólne procesy, nie tracąc w relacjach i dialogu z zakonnikami i zakonnicami, dojrzałymi i dobrze uformowanymi świeckimi mężczyznami i kobietami, specyficznej tożsamości posługi święceń ani świeckiego charakteru powołania i posług świeckich; tak aby każdy wpisał się w dynamikę i struktury formacyjne dla własnego profilu posługi. W ten sposób należy również zapewnić, aby lektorat i akolitat, na drodze do posługi święceń, nie były zredukowane do formalnych kroków, wymaganych przez prawo kanoniczne, ale aby ich ewangeliczne i misyjne znaczenie było wyraźne.
- Poprzez różne etapy, upewnić się, że wszystkie aspekty formacji są skalibrowane w odniesieniu do wyjątkowości każdego kandydata, nie tracąc z oczu faktu, że centralną rzeczą jest rozeznanie powołania, które pochodzi od Boga i że życie wyświęconego szafarza jest radykalnie karmione przez jego stale rosnącą przyjaźń z Jezusem. Osobiste towarzyszenie każdemu kandydatowi w jego wewnętrznym wsłuchiwaniu się w to, co jest w nim samym, a jednocześnie wspieranie z jednej strony prawdziwego braterstwa między wyświęconymi szafarzami, którego często jeszcze brakuje, a z drugiej strony żywej relacji ze świeckimi mężczyznami i kobietami, która pomaga w utrzymaniu relacji z „rzeczami życia” (przyjaźń, troska o siebie, zdrowie, kontakt z naturą, świadomość obywatelska itp.), jako niezbędnych warunków rozwoju dojrzałej osobowości, niezbędnej dla równowagi afektywnej, panowania nad sobą, zintegrowanej seksualności i zapobiegania pladze nadużyć.
- Wziąć pod uwagę wielką różnorodność kontekstów kościelnych i kulturowych, pozostawiając Konferencjom Biskupów dużą swobodę w konkretyzacji prawodawstwa, jak to już przewiduje Ratio Fundamentalis (nr 7-8). Konieczne będzie przyspieszenie opracowania Ratio nationalis tam, gdzie nie została ona jeszcze ukończona, ustalenie warunków jej wdrożenia tam, gdzie nie zostało to jeszcze przeprowadzone, oraz weryfikacja jej kryteriów i warunków tam, gdzie weszła już w życie.
- W celu owocnego wprowadzenia w życie Ratio nationalis, zaangażować w jej przygotowanie różne elementy Ludu Bożego, a w szczególności diecezjalne rady duszpasterskie; określić i zapewnić wystarczająco jasne i konkretne kryteria stosowania (np. dotyczące liczby i składu wspólnot formacyjnych uznanych za wystarczające); wziąć pod uwagę zróżnicowanie regionalne w danym kraju; osiągnąć to wszystko w synodalnej interakcji między Kościołem lokalnym a Kościołem powszechnym.
Perspektywy kontynuacji pracy
Proponujemy kontynuowanie naszych badań w świetle tego, co wyłoni się z drugiej sesji Zgromadzenia Synodalnego i późniejszych wypowiedzi papieża Franciszka.
W duchu Synodu zamierzamy konsultować się z osobami i instytucjami, które wyróżniają się doświadczeniem w tej dziedzinie, a być może także z samymi formatorami i seminarzystami.
Szczególne znaczenie ma dla nas poszukiwanie już istniejących dobrych praktyk, które odpowiadają na postulaty wyrażone przez ścieżkę synodalną w zakresie formacji wyświęconych szafarzy w teraźniejszości i przyszłości.
Biorąc pod uwagę znaczenie tematu, należy przewidzieć ocenę i dogłębne studium tematu na poziomie międzydykasterialnym – zgodnie z sugestią Zarysu pracy – który oprócz Dykasterii ds. Duchowieństwa i Sekretariatu Generalnego Synodu, które są lepiej reprezentowane w Grupie Studyjnej, obejmie Dykasterie ds. Ewangelizacji, Kościołów Wschodnich, Świeckich, Rodziny i Życia, Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Kultury i Edukacji. Podczas kolejnych spotkań Grupa ustali etapy i harmonogram działań oraz wskaże osoby i instytucje, z którymi należy się skonsultować.
Prezentacja raportów 10 grup badawczych ustanowionych przez papieża Franciszka - Grupa 4 - Rewizja Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis w perspektywie synodu misyjnego (SP 11) - Pierwsza Kongregacja Generalna - Synod - dzień 1 (2.10.2024r) - transmisja
Kanały YT na których mogą być dostępne udostępniane transmisje w innych wersjach językowych
Najnowsze wiadomości synodalne