Najczęściej zadawane pytania na temat Instrumentum Laboris na II sesję w Watykanie - Synod o synodalności
- Czym jest Instrumentum laboris?
- Instrumentum laboris powstało na podstawie raportów, które Sekretariat Generalny Synodu
otrzymał. Kto wysłał te raporty? - Kto napisał Instrumentum laboris?
- Jaka jest struktura Instrumentum laboris?
- To Instrumentum laboris wydaje się, w swojej strukturze, nieco inne od poprzedniego
który zawierał wiele arkuszy z wieloma pytaniami, dlaczego wybrano taką strukturę? - Instrumentum laboris jest przeznaczone dla członków XVI Zgromadzenia, ale w jaki sposób mogą z niego korzystać lokalne grupy synodalne i ogólnie wierni, którzy nie będą uczestniczyć w październikowym Zgromadzeniu? Jak mogą przyczynić się do pracy w październiku?
- Instrumentum laboris wspomina o subsydium teologicznym. O co chodzi?
- Czego możemy się spodziewać po zakończeniu Synodu?
- Niektóre tematy zostały powierzone 10 grupom roboczym powołanym przez papieża Franciszka. Jak należy interpretować tę decyzję? Czy jest to sposób na usunięcie tych tematów z debaty zgromadzenia?
- Gdzie mogę znaleźć IL?
- Czym jest Instrumentum laboris?
Jak sugeruje jego łacińskie brzmienie, Instrumentum laboris (IL) jest przede wszystkim narzędziem pracy dla członków II Sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Uzasadnia to również jego język oraz użycie pojęć i kategorii teologicznych w niektórych jego częściach. Subsydium teologiczne, które wkrótce zostanie opublikowane, ułatwi jego lekturę i pozwoli na głębsze zrozumienie użytych pojęć i kategorii teologicznych.
Wynika ona z refleksji, które Konferencje Biskupów, Katolickie Kościoły Wschodnie i inne międzynarodowe rzeczywistości kościelne, a także z raportów przedstawionych przez proboszczów podczas trzydniowego spotkania roboczego Proboszczów dla Synodu, przeprowadziły wokół Sprawozdania Podsumowującego z Pierwszej Sesji (4-29 października 2023) w świetle wskazań Sekretariatu Generalnego Synodu w dokumencie “W kierunku października 2024”. W ten sposób IL wyraża otrzymane syntezy, aby zachęcić Zgromadzenie do refleksji nad pytaniem leżącym w centrum październikowego zgromadzenia: Jak być Kościołem synodalnym w misji?IL nie jest dokumentem magisterialnym ani katechizmem: ma być narzędziem pracy XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów. Nie jest to również tekst, który oferuje gotowe odpowiedzi, ani dokument, który zamierza odnieść się do wszystkich kwestii związanych z potrzebą bycia coraz bardziej “synodalnym w misji”. Jest to dokument będący owocem słuchania, rozeznawania i refleksji nad synodalnością, która dojrzewała w trakcie procesu synodalnego. Jest to tekst podstawowy, który jest zarówno wyartykułowany, jak i zasadniczy, pomyślany przede wszystkim jako wsparcie dla metody, z jaką Zgromadzenie zostanie wezwane do pracy. Jest to narzędzie, które ma zachęcać do modlitwy, dialogu, rozeznania i dojrzewania konsensusu, począwszy od pewnych zbieżności, które dojrzewały w drodze do dostarczenia Ojcu Świętemu Dokumentu Końcowego XVI Zgromadzenia.
- Instrumentum laboris powstało na podstawie raportów otrzymanych przez Sekretariat Generalny Synodu. Kto przesłał te raporty?
W grudniu 2023 r. Sekretariat Generalny, za pośrednictwem dokumentu “W kierunku października 2024 r”., zaprosił całą wspólnotę chrześcijańską do refleksji nad pytaniem przewodnim określonym dla Drugiej Sesji XVI Zgromadzenia “Jak być Kościołem synodalnym w misji?” proponując szereg różnych ścieżek i działań, począwszy od Sprawozdania Podsumowującego, zatwierdzonego przez członków XVI Zgromadzenia Zwyczajnego na zakończenie prac Pierwszej Sesji w październiku 2023 roku. Chodziło o podtrzymanie dynamiki synodalnej poprzez promowanie na poziomie lokalnym refleksji nad tym, jak wzmocnić zróżnicowaną współodpowiedzialność w misji ze strony wszystkich wiernych, a jednocześnie o zwrócenie się do Konferencji Episkopatów, Katolickich Kościołów Wschodnich i grup Kościołów o refleksję nad tym, jak wyartykułować wymiar Kościoła jako całości i jego zakorzenienie na poziomie lokalnym, zbierając w ten sposób owoce refleksji wokół Sprawozdania Podsumowującego.Pomimo krótkiego czasu, do 30 czerwca 2024 r. otrzymano nie mniej niż 108 raportów od Konferencji Episkopatów, 9 od Katolickich Kościołów Wschodnich, a także wkład USG-UISG (odpowiednio Międzynarodowej Unii Przełożonych Wyższych i Międzynarodowej Unii Przełożonych Generalnych). Oprócz wkładu niektórych dykasterii Kurii Rzymskiej, Sekretariat Generalny otrzymał również ponad 200 komentarzy od podmiotów międzynarodowych, wydziałów uniwersyteckich, stowarzyszeń wiernych lub poszczególnych wspólnot i osób. Oczywiście, opracowując Instrumentum laboris, Sekretariat Generalny wziął również pod uwagę raporty przedłożone przez proboszczów podczas trzydniowej sesji roboczej Międzynarodowego Spotkania Proboszczów dla Synodu oraz niektórych grup roboczych: pięciu grup powołanych przez Sekretariat Generalny Synodu do pogłębionego studium teologicznego pięciu obszarów refleksji, w ślad za tym, o co wielokrotnie prosiło Zgromadzenie (oblicze misyjnego Kościoła synodalnego; misyjne oblicze synodalne zgrupowań Kościołów; oblicze Kościoła powszechnego; metoda synodalna; “miejsce” Kościoła synodalnego w misji), oraz specjalnej komisji ekspertów prawa kanonicznego, powołanej do wsparcia prac teologów.
W tym sensie Instrumentum laboris można naprawdę uznać za dokument Kościoła, który był w stanie prowadzić dialog z różnymi wrażliwościami i różnymi sferami duszpasterstwa.
- Kto napisał Instrumentum laboris?
Podobnie jak każdy inny dokument Sekretariatu Generalnego Synodu związany z procesem synodalnym, Instrumentum laboris (IL) jest owocem pracy, w którą zaangażowana była duża liczba osób z różnych części świata i o różnych kompetencjach. Przede wszystkim grupa teologów (mężczyzn i kobiet, biskupów, kapłanów, osób konsekrowanych i świeckich) z różnych kontynentów, ale także członkowie XV Rady Zwyczajnej Sekretariatu Generalnego Synodu, którym towarzyszyli niektórzy konsultorzy tegoż Sekretariatu.
Wstępna wersja dokumentu została następnie rozesłana do około siedemdziesięciu osób, reprezentujących cały Lud Boży (kapłani, osoby konsekrowane, świeccy, przedstawiciele rzeczywistości kościelnych, teologowie, duszpasterze i znaczna liczba proboszczów) z całego świata, o różnej wrażliwości eklezjalnej i z różnych “szkół” teologicznych. Te szeroko zakrojone konsultacje miały na celu zachowanie spójności z zasadą cyrkularności (to, co pochodzi od korzeni, wraca do korzeni), która ożywiała cały proces synodalny. Weryfikacja przygotowanego materiału w świetle otrzymanych raportów była również ćwiczeniem ze strony Sekretariatu Generalnego w zakresie odpowiedzialności, która charakteryzuje Kościół synodalny.
Ostatecznie, po odpowiednich modyfikacjach, IL powrócił do Rady Zwyczajnej, która po serii poprawek zatwierdziła go i przekazała Ojcu Świętemu do ostatecznego zatwierdzenia.
- Jaka jest struktura Instrumentum laboris?
Instrumentum laboris składa się z pięciu części. Po Wprowadzeniu, Instrumentum laboris otwiera się sekcją poświęconą Fundamentom rozumienia synodalności, która ponownie przedstawia świadomość dojrzewającą w trakcie i usankcjonowaną przez Pierwszą Sesję. Następnie następują trzy ściśle ze sobą powiązane części, naświetlające misyjne życie synodalne Kościoła z różnych perspektyw: (I) perspektywa relacji – z Panem, między braćmi i siostrami oraz między Kościołami – które podtrzymują dynamikę Kościoła o wiele bardziej radykalnie niż jego struktury; (II) perspektywa dróg, które wspierają i odżywiają konkretnie dynamikę relacji; (III) perspektywa miejsc, które wbrew pokusie abstrakcyjnego uniwersalizmu mówią o konkretności kontekstów, w których relacje są ucieleśniane, z ich różnorodnością, wielością i wzajemnymi powiązaniami oraz z ich zakorzenieniem w źródle wyznania wiary. Każda z tych sekcji będzie przedmiotem modlitwy, wymiany i rozeznania w jednym z modułów, które będą wyznaczać pracę drugiej sesji.
Streszczenie Instrumentum laboris jest dostępne na stronie www.synod.va. [Wersja polska streszczenia dostępna jest na stronie synod.org.pl]
- To Instrumentum laboris wydaje się w swojej strukturze nieco odmienne od poprzedniego, które zawierało wiele arkuszy z wieloma pytaniami, dlaczego wybrano taką strukturę?
Zgromadzenie jest ewoluującą rzeczywistością, a Instrumentum laboris służy Zgromadzeniu, a nie odwrotnie!
Jeśli podczas pierwszej sesji konieczne było wydobycie zbieżności w obliczu wielu pytań, które pojawiły się w wyniku szerokich konsultacji z Ludem Bożym na poziomie lokalnym, krajowym i kontynentalnym, to teraz konieczne jest, aby z tych zbieżności można było osiągnąć konsensus. Podczas gdy na pierwszej sesji członkowie zostali poproszeni o wybranie obszaru tematycznego, w którym chcieliby wnieść swój wkład, na drugiej sesji wszyscy członkowie zajmą się tym samym tekstem i omówią te same propozycje.
- Instrumentum laboris jest przeznaczone dla członków XVI Zgromadzenia, ale w jaki sposób mogą z niego korzystać lokalne grupy synodalne i ogólnie wierni, którzy nie będą uczestniczyć w październikowym Zgromadzeniu? Jak mogą przyczynić się do pracy w październiku?
Instrumentum laboris jest skierowane głównie do członków II sesji XVI Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Jest to jednak również cenne narzędzie dla poszczególnych grup na poziomie diecezjalnym i krajowym, które chcą kontynuować swoją podróż refleksji i rozeznania na temat tego, jak kroczymy razem jako Kościół; i realizować inicjatywy kościelne.
Na przykład, IL może być specjalną okazją do spotkania – nawet wirtualnego – członków zgromadzenia i przynajmniej zespołu krajowego w fazie przygotowań do październikowego spotkania, również poprzez synodalną metodę Rozmowy w Duchu Świętym. W ten sposób funkcja reprezentacyjna poszczególnych członków Zgromadzenia może stać się namacalna.
W każdym razie ważne jest, aby ci, którzy są zainteresowani synodalnym nawróceniem Kościoła z myślą o misji, kontynuowali swoje zaangażowanie, aby dynamizm kościelny zapoczątkowany konsultacjami Ludu Bożego w 2021 r. nie osłabł, a współodpowiedzialność za misję Kościoła nadal rozwijała się na poziomie lokalnym, jak to już ma miejsce. Ponadto IL z pewnością pomoże zrozumieć, jak ważne jest, aby wierni towarzyszyli pracom zgromadzenia modlitwą, prosząc Ducha Świętego – prawdziwego protagonistę październikowej pracy – o wsparcie wielkiego zadania powierzonego członkom zgromadzenia.
- Instrumentum laboris wspomina o subsydium teologicznym. O co chodzi?
Aby towarzyszyć stosunkowo zwięzłemu Instrumentum laboris, Sekretariat Generalny Synodu uznał za stosowne zaoferować kilka wskazówek dotyczących teologicznych i kanonicznych spostrzeżeń (Insights) na tematy obecne w IL. To teologiczne subsydium ma pomóc przede wszystkim członkom zgromadzenia – nie wykluczając jednak szerszego kręgu odbiorców – w rozpoznaniu i zrozumieniu korzeni i implikacji tego, co jest zawarte w IL. “Pogłębienie” z teologicznego punktu widzenia oznacza: podkreślenie odniesienia poszczególnych tematów do Pisma Świętego, do Tradycji Kościoła, do Ekumenicznego Soboru Watykańskiego II, do najnowszego Magisterium Biskupa Rzymu i episkopatów świata. “Pogłębić” z kanonicznego punktu widzenia oznacza: pokazać, w jaki sposób rozeznanie w odniesieniu do poszczególnych tematów można przełożyć na uregulowane i zweryfikowane praktyki również za pomocą instrumentu normatywnego.
Zamiast organicznego tekstu, subsydium zostanie przedstawione jako seria “gloss” do IL. W rzeczywistości, zaktualizowana wersja IL będzie zawierać pewne odniesienia do Subsydium na marginesach poszczególnych rozdziałów.
- Czego możemy się spodziewać po zakończeniu Synodu?
Obchody II Sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów nie będą oznaczały zakończenia procesu synodalnego. Konstytucja Apostolska Episcopalis Communio (EP), która reguluje cały proces synodalny, przypomina nam, że synod zasadniczo składa się z trzech faz: konsultacji z wiernymi, rozeznania przez pasterzy i fazy realizacji. Te trzy fazy należy rozumieć nie tylko w sensie chronologicznym. Faktycznie, wraz z obchodami XVI Zgromadzenia Zwyczajnego, według EP, znaleźlibyśmy się w fazie rozeznania pasterzy, po której nastąpiłby czas recepcji dzieła zgromadzenia przez wspólnoty lokalne. Tymczasem rozeznawanie przez pasterzy towarzyszyło niemal całemu procesowi synodalnemu (tzn. już w fazie konsultacji, która de facto była już świadkiem rozeznawania przez pasterzy na poziomie lokalnym, krajowym i kontynentalnym). Co więcej, można zaświadczyć, że faza “wdrażania” rozpoczęła się już bezpośrednio po pierwszych spotkaniach. Synodalne “owoce” są już liczne: wiele jest świadectw tych rzeczywistości kościelnych, które zmieniły swoje działania kościelne w sensie synodalnym z większą współodpowiedzialnością wszystkich ochrzczonych wiernych. Dlatego zakończenie II sesji nie będzie końcem procesu synodalnego, a jedynie ważnym momentem w rozeznawaniu dokonywanym przez samych pasterzy.
Z drugiej strony, na poprzednich synodach zatwierdzano i przekazywano Ojcu Świętemu dokument końcowy. Dokument ten zawierał pewne wskazania, które zgromadzenie chciało przekazać papieżowi. Ten ostatni, zwykle po kilku miesiącach, przekazywał całemu Kościołowi dokument zwany adhortacją posynodalną, zawierający pewne postanowienia związane z poruszanym tematem. Można oczekiwać, że zgromadzenie to opracuje również dokument końcowy, który zostanie przekazany Ojcu Świętemu w celu ewentualnej adhortacji. Celem zgromadzenia synodalnego jest udzielenie wskazówek papieżowi. Synod ma charakter konsultacyjny, a nie obradujący.
- Niektóre tematy zostały powierzone 10 grupom roboczym powołanym przez papieża Franciszka. Jak należy interpretować tę decyzję? Czy jest to sposób na usunięcie tych tematów z debaty zgromadzenia?
Papież Franciszek od początku podkreślał, że ten Synod nie dotyczy tego czy innego tematu, ale synodalności, tego, jak być Kościołem misyjnym w drodze. Październikowe zgromadzenie i wszystkie pytania teologiczne oraz propozycje pastoralne dotyczące modyfikacji pewnych kwestii mają właśnie taki cel. Zgromadzenie musi być zatem czasem, w którym każdy uczestnik, umieszczając się w podróży, która rozpoczęła się w 2021 roku i wnosząc “głos” ludu Bożego, z którego pochodzi, będzie wzywał pomocy Ducha Świętego i swoich braci i sióstr, aby rozeznać wolę Boga dla Jego Kościoła: nie jest to okazja do narzucenia własnej wizji Kościoła.
Jednocześnie papież Franciszek z zadowoleniem przyjął zbieżność, jaką członkowie zgromadzenia wyrazili podczas pierwszej sesji wokół szeregu istotnych kwestii dotyczących życia i misji Kościoła w perspektywie synodalnej, co do których zgromadzenie osiągnęło konsekwentny konsensus, prawie zawsze powyżej 90%, powołując 10 grup roboczych ad hoc. Są to ważne kwestie, z których niektóre wymagają rozwiązania na poziomie całego Kościoła i we współpracy z dykasteriami Kurii Rzymskiej. Nie chodzi zatem o usunięcie pewnych kwestii z debaty Zgromadzenia, które już wyraziło zbieżność co do ich znaczenia, ale raczej o dostarczenie użytecznych elementów z teologicznego i kanonicznego punktu widzenia, aby zaoferować posługę Piotrową. Grupy te należy zatem już teraz uznać za owoc podróży synodalnej. Grupy te angażują ekspertów i biskupów z różnych części świata, zidentyfikowanych na podstawie ich wiedzy specjalistycznej i szanujących różnorodność pochodzenia geograficznego, środowisk dyscyplinarnych, płci i kondycji kościelnej niezbędnej do autentycznie synodalnego podejścia. Zbierają one i rozwijają istniejące wkłady na przydzielone im tematy. Grupy powinny zakończyć swoją pracę w miarę możliwości do końca czerwca 2025 roku.
- Gdzie mogę znaleźć Instrumentum laboris?
Instrumentum laboris można znaleźć w różnych językach na oficjalnej stronie Sekretariatu Generalnego Synodu (www.synod.va), gdzie utworzono sekcję ad hoc poświęconą pracom II sesji XVI Zgromadzenia. Oprócz IL, sekcja ta zawiera również FAQ, infografiki i inne dokumenty przydatne nie tylko do przygotowania członków zgromadzenia, ale także dla każdej innej osoby lub grupy pragnącej pogłębić swoje zrozumienie Kościoła synodalnego [wersje przetłumaczone ww/w dokumentów (na dzień 22.07 nie ma polskiej wersji IL oraz infografik) dostępne są na stronie synod.org.pl].
[Źródło: tłumaczenie własne na podstawie https://press.vatican.va/content/dam/salastampa/it/fuori-bollettino/pdf/EN_FAQ%20-%20Embargo.pdf]
Najnowsze wiadomości synodalne
Oficjalne polskie tłumaczenie Dokumentu Końcowego Synodu zostało opublikowane na stronie www.synod.va. Wraz z dokumentem jest także Nota towarzysząca Ojca Świętego Franciszka z 24 listopada br. Dotąd dokument został przetłumaczony z oryginału włoskiego także na angielski, hiszpański, francuski, niemiecki, portugalski i węgierski. Czytaj wszystko ...
Read more
Published on: 2024-12-18
W trakcie mszy świętej podczas ingresu arcybiskupa Adriana Galbasa do bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie biskup pomocniczy warszawski Piotr Jarecki powitał nowego pasterza Kościoła warszawskiego. Podziękował też za 18 lat posługi kardynałowi Kazimierzowi Nyczowi. Czytaj wszystko ...
Read more
Published on: 2024-12-14
S. Simona Brambilla, sekretarz Dykasterii ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego oraz dr María Lía Zervino, członek Dykasterii ds. Biskupów znalazły się w gronie osób mianowanych przez Papieża Franciszka do XVI Rady Zwyczajnej Sekretariatu Generalnego Synodu. To pierwsze kobiety, które z nominacji papieskiej wejdą w skład tego gremium....
Read more
Published on: 2024-12-13
Jaka ma być teologia w przyszłości? Jakim językiem winna być opowiadana? Jaki ma wpływ na nią kontekst kulturowy? Na te i inne pytania dotyczące tej dyscypliny nauki starało się odpowiedzieć ponad 500 teologów z całego świata. Czytaj wszystko ...
Read more
Published on: 2024-12-13
Papież Franciszek opublikował dziś swe przesłanie dotyczące Dokumentu Końcowego Synodu. Publikujemy pełny tekst. Czytaj wszystko ...
Read more
Published on: 2024-11-25
